STUIFMAIL

Parende vlinders lijken op dor blaadje, Frans weet wie het mannetje is

Gisteren om 08:30 • Aangepast vandaag om 11:48
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur. Iedereen kan vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt Frans onder meer aandacht aan voelsprieten met kwasten, een zwam die naar meel ruikt en parende vlinders.

Ieder weekend is er ook een nieuwe aflevering van de Stuifmail-podcast. Beluister de podcast hier:

Wachten op privacy instellingen...

Een dor blaadje bleek twee parende vlinders te zijn, zijn het parende pauwoogpijlstaarten?
Carine Wortelboer dacht een dor blaadje van een van haar plantjes weg te halen, maar keek nog eens goed en toen zag ze pas dat het twee vlinders waren, die aan het paren waren. Ze vroeg zich af of het klopte dat het parende pauwoogpijlstaarten waren? Het antwoord is ja het zijn twee parende pauwoogpijlstaarten. Vrouwtje boven en het kleinere mannetje onderaan. Pauwoogpijlstaarten zijn nachtvlinders uit de prachtige pijlstaartenfamilie. Deze pauwoogpijlstaart, ook wel avondpauwoog genoemd, heeft die naam te danken aan de grote ronde vlekken die op ogen lijken, zie de foto. De naam avondpauwoog slaat natuurlijk terug op het feit dat deze vlinder een nachtvlinder is. Daarnaast is er ook een dagvlinder, die overdag rondvliegt, met ogen op de achtervleugels. De naam hiervan is dan ook logischerwijs dagpauwoogvlinder.

Dagpauwoog op de heide (foto:Frans Kapteijns)
Dagpauwoog op de heide (foto:Frans Kapteijns)

Pauwoogpijlstaarten kom je vooral tegen in de buurt van rivierbeddingen, moerassen en vochtig grasland. Rupsen van deze mooie nachtvlinder zie je vaak op wilgen, want daar bevindt zich het voedsel dat zij eten. Je ziet de rupsen vooral tussen juli en oktober. Als het buikje vol is, overwinteren deze rupsen als pop in de grond, onder of dichtbij wilgen.

Pauwoogpijlstaart (foto: Saxifraga Frits Bink)
Pauwoogpijlstaart (foto: Saxifraga Frits Bink)
Gewone meikever (foto: Peter van den Bergh).
Gewone meikever (foto: Peter van den Bergh).

Is dit een zandmeikever?
Peter van den Bergh kwam een kever tegen in zijn tuin en hij vroeg zich af of het de zandmeikever was. Op de foto staat een grote kever afgebeeld, naar schatting zo’n vier tot vijf centimeter groot. Die afmeting klopt zeker bij deze soort, want we hebben te doen met een vrouwtje meikever. Of het een zandmeikever is waag ik te betwijfelen en ik denk dus dat het een gewone meikever vrouwtje is. Zandmeikers zijn zeldzaam te vinden in de kuststreek. Het verschil tussen mannetjes meikevers en de vrouwtjes is dat de mannetjes voelsprieten met grote kwasten hebben op het einde, zie foto, en vrouwtjes hebben kleinere kwastjes.

Het mannetje van de meikever (foto: Pixabay/Karsten Paulick).
Het mannetje van de meikever (foto: Pixabay/Karsten Paulick).

Die kwastjes vallen soms zelf niet op bij de vrouwtjes. In principe kunnen meikevermannetjes maximaal drie centimeter lang worden. Vrouwtjes zijn groter en kunnen dus zo’n vier tot vijf centimeter lang worden. Dit is ook logisch, want zij moeten de eitjes dragen en hebben een grotere vetvoorraad. Op het menu van meikevers staan bladeren van allerlei loofbomen. Voorkeur hebben ze voor bladeren van zomereik, beuk en haagbeuk maar ook van fruitbomen.

Een meikevervrouwtje en -mannetje (foto: Saxifraga/Pieter van Breugel).
Een meikevervrouwtje en -mannetje (foto: Saxifraga/Pieter van Breugel).
Een zadelzwam (foto: Marcel Heijnen).
Een zadelzwam (foto: Marcel Heijnen).

Zwam gezien op een boom en is die dodelijk voor de boom?
Marcel Heijnen zag bij het uitlaten van de hond aan de voet van een gezonde boom in een tuin een zwam zitten en hij wilde graag weten om welke zwam het ging en of de zwam dodelijk is voor die boom? Wat hij gezien heeft, is een hele mooie hoed (vruchtlichaam) van de zwam met de fraaie naam zadelzwam. Deze boomzwam kom je het meest tegen op iepen en beuken en zowel op levende bomen als op dode bomen. Uiteindelijk dood de zadelzwam een boom wel, maar niet direct. Deze zwam is een parasiet (wondparasiet) die via wonden in de boom binnendringt, wat leidt tot houtrot en zwakte in de boom. Als de boom zwak is geworden, kan de zadelzwam verder groeien als saprofyt, wat betekent dat hij zich voedt met dood hout. De hoeden van zadelzwammen zijn waaiervormig en lijken een beetje op een zadel. Ze kunnen maximaal veertig centimeter breed worden. Van boven zijn ze geelbruin en ze hebben bruine schubben. De geur van de hoeden van zadelzwammen is heel typisch, ze ruiken naar meel. De hoeden zijn overigens eetbaar, zolang ze nog niet verhout zijn.

Rubriek mooie foto’s
Prachtige foto gemaakt van een vissende grote zilverreiger op de Strabrechtse heide, foto Annemiek van Dijk

Grote zilverreiger op Strabrechtse heide (foto: Annemiek van Dijk)
Grote zilverreiger op Strabrechtse heide (foto: Annemiek van Dijk)
Ingang mestkever holletje (foto;Frans Kapteijns)
Ingang mestkever holletje (foto;Frans Kapteijns)

Natuurtip; Op zoek naar diersporen in de Oisterwijkse Bossen en Vennen
Zondag 8 juni van 10.00 uur tot 12.00 uur

Sporen herkennen
Tijdens deze boeiende wandeling neemt de excursieleider je mee op een ontdekkingstocht naar fascinerende sporen. Leer waar je op moet letten om de sporen van verschillende dieren te herkennen. Elk spoor onthult een verhaal over het leven van de dieren die in het bos en rondom de vennen leven.

Meer informatie:
• Aanmelden verplicht, kan via deze link

• Vertrekpunt, Bezoekerscentrum Oisterwijkse Bossen en Vennen Van Tienhovenlaan 4 5062 SK Oisterwijk, zie deze link

• Kosten zijn voor leden van Natuurmonumenten € 7,00 en voor niet leden € 10,00

• Deze excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene welkom.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleding die past bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken.

• Honden mogen niet mee.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!