Hoe urenlang scrollen je brein kan uitputten, afkicken van schermverslaving
Van Loon merkt door haar hersentumor dat schermgebruik veel van haar brein vraagt. “Ik kan me niet voorstellen dat het goed is als je elke dag uren op je telefoon zit te scrollen. Je staat de hele dag aan", zegt ze. Ze werd nieuwsgierig naar wat dat met jongeren doet. "Zij zijn gemiddeld wel vier tot zeven uur per dag online. En dat terwijl hun brein nog volop in ontwikkeling is."
Om daarachter te komen, werden broers Rens (18) en Pepijn (20) uit Tilburg en Floortje (20) uit Oisterwijk een jaar lang gevolgd in een poging hun schermtijd te halveren. Niet makkelijk, want Rens zat voor het afkicken soms wel veertien uur per dag op zijn telefoon. “Ik sliep heel slecht, had veel stress en minder contact met vrienden en familie”, blikt hij terug.
Het intensieve telefoongebruik leek voor hen heel normaal. “Iedereen om je heen zit op zijn of haar telefoon, dus ik deed eigenlijk gewoon mee”, zegt Floortje.
"Je moet andere routines aanleren."
Volgens Gertie Verreck, directrice van het Brein Centrum Leren Instituut, is altijd online zijn een grote uitdaging voor het brein. "Het doet vooral veel met onze focus, stressniveau en de rust die we nodig hebben", vertelt ze.
Dat is terug te zien in de breinmetingen die in de loop van het jaar bij de jongeren werden gedaan. Zo bleek Rens een jaar geleden een oververmoeid brein te hebben. "Gelukkig is ons brein plastisch: je kunt het trainen zodat het kan herstellen", zegt Verreck. "Maar dat gaat niet vanzelf. Je moet andere routines aanleren. Wij noemen dat ‘digivrij’ zijn: plezier maken zonder je telefoon."
"Van zoveel online zijn raakt je brein overactief."
Dat laatste leerden de jongeren tijdens het onderzoek. Ze zijn blij dat ze meededen en minder vaak op hun telefoon zitten. "Van zoveel online zijn, raakt je brein overactief", zegt Rens. "Ik heb nu rust in mijn hoofd. Hoe ik nu in het leven sta, kan niet beter."
Floortje is zich meer bewust van haar omgeving. “Je hebt veel leukere gesprekken, en bent meer bezig met de persoon die bij je is. Veel gezelliger!”
Podcastmaker Van Loon hoopt dat jongeren door de podcast kritischer worden over hun schermgebruik. Dat raden de jongeren ook aan. "Mijn leven werd behoorlijk bepaald door mijn telefoon", zegt Pepijn. "Na deze 'digtale detox' ben ik veel relaxter en ben ik weer de baas over mijn eigen schermgebruik. Je telefoon hoeft niet helemaal weg, maar denk er gewoon een keer goed over na."