De Aziatische hoornaar werd in 2004 per ongeluk in het Franse Bordeaux geïntroduceerd via een containerschip dat kwam vanuit China. Sindsdien heeft de soort zich snel verspreid over Frankrijk, België en inmiddels ook Nederland. De eerste melding in ons land komt uit 2017. Nu zijn ze zelfs in Friesland gespot.

"Een volwassen nest eet in het seizoen zo'n 100.000 insecten op", legt imker Bink uit. Ze eten niet alleen de bijen, maar ook motten, hommels en vlinders. Zo'n 1400 verschillende insecten. En ook zacht fruit. De koninginnen hebben zelfs tien tot twaalf kilo aan insecten nodig om larven te laten groeien. Dat maakt de hoornaar niet alleen tot een plaag voor imkers, maar ook voor de biodiversiteit.

Zelf heeft Bink nog geen overlast gehad, maar een collega-imker verderop wel. Die had tien kasten, waarvan vier helemaal leeg zijn geroofd. "Hij vreet alles op: ze stelen de honing, maken de bijen dood en dan ben je klaar." Hij vergelijkt de Aziatische hoornaar met de supermarkt. “Vroeger gingen we altijd apart naar de bakker, slager, visboer en groenteboer. Nu ga je naar de supermarkt. Die Aziaat ziet de bijenkast ook als supermarkt. Hij hoeft er maar naartoe te vliegen en dan heeft-ie eiwitten en suiker.”

Voor mensen vormt de Aziatische hoornaar doorgaans geen direct gevaar, maar wie een nest verstoort, kan de gevolgen ondervinden. “Als ze gestoord worden, komen ze massaal uit hun nest en vallen ze aan. Ze steken en spuiten gif naar je ogen, dan word je gedesoriënteerd, want je ziet niks. Ze kunnen dan blijven steken.” Voor mensen met een wespenallergie kan zo'n aanval gevaarlijk zijn.

Om de verspreiding onder controle te houden, roepen imker Bink en bestrijder Buijsse mensen op om nesten te melden op platforms als Vespa-watch. “Als mensen een nest zien en daar online een melding van maken, wordt de provinciale bestrijder aan het werk gezet.” Zelf kunnen de twee ook hoornaars vangen, zenderen en volgen. Dat doen ze via weckpotten met lokvloeistof en een lang buisje, waarmee ze een zendertje op de rug van de hoornaar draaien.

Zo'n zendertje weegt 0,16 gram. Een hoornaar zelf weegt 0,3 gram en kan tachtig procent van zijn eigen gewicht dragen. Dus het mag niet te zwaar zijn. Met die zender kan het pendelen tussen het nest en de lokpot gevolgd worden. De hoornaars kunnen vanaf driehonderd à vierhonderd meter opgespoord worden.

De hoornaar is overal te vinden. "Ze zitten in de grond, maar ook in de heg. Het grootste nest komt zo'n twintig meter in de boom te hangen." In zo'n nest zitten duizenden hoornaars. Volgens Buijsse kunnen we niet meer van de Aziatische exoot afkomen. "Maar zolang je het beheerst, blijft alles in balans." En dat beheersen is hard nodig, benadrukt hij. "In Frankrijk heb je al gebieden waar twintig nesten per vierkante kilometer zitten."

Via onder meer de Imkerdagen proberen Bink en Buijsse meer bewustwording te creëren over de hoornaar. “Let op en help ons mee zoeken,” roept Bink op. Volgens de twee moeten in het voor- of najaar de koninginnen gevangen worden, voordat ze grote nesten kunnen bouwen die als skippyballen hoog in de boom hangen. "Dan hebben we hoogwerkers nodig. Daarom moeten ze klein gehouden worden."

Volgens Buijsse is het beheersen van de soort nu een noodzaak geworden: “Als we ze laten gaan, weten we wat ons over zeven jaar te doen staat.” Daarmee doelt hij op het feit dat het aantal insecten in Frankrijk fors is afgenomen door de Aziatische hoornaar.