Het is vanaf 1 januari 2023 verboden om lachgas voor recreatief gebruik binnen Nederland te vervoeren, te verkopen, te produceren of in bezit te hebben. Het totale gebruik van lachgas onder jongeren tussen de 18 en 25 jaar is sinds 2023 afgenomen van 11 naar 4 procent, blijkt uit cijfers van afkickkliniek Novadic-Kentron.

Toch begeven jonge gebruikers van lachgas zich nog in het verkeer. Dat ziet ook preventiewerker Alex van Dongen van Novadic-Kentron. "Ik vraag aan gebruikers: rij je weleens onder invloed van lachgas? Vaak geven ze aan: 'ja, dat heb ik wel gedaan inderdaad’," vertelt Van Dongen.

Veel gebruikers wonen nog thuis en gebruiken daarom lachgas in hun auto. "En je gaat geen lachgas gebruiken bij je ouders op de bank", legt hij uit. "Dus dan gaan ze met de lachgas op parkeerplaatsen staan en samen gebruiken."

Grenzen vervagen
Hoewel ze aanvankelijk niet van plan zijn om weer te gaan rijden, gebeurt dat toch regelmatig. “Als ze gebruikt hebben, gaan de remmingen weg en is er groepsdruk. Zo van: ga jij heel even naar het tankstation toe, doe niet zo flauw."

Door de combinatie van groepsdruk en de roes van het lachgas vervagen de grenzen. “Ze hebben het idee: het maakt me allemaal niet zoveel meer uit. Dan gaan ze dingen doen die ze nuchter niet zouden doen." Het is vergelijkbaar met dronken zijn. "Ze weten het wel, maar als ze eenmaal onder invloed zijn, staan ze er niet meer bij stil.”

Slingerend wegrijden
Een ander gevaar is de onderschatting van het effect. Veel gebruikers denken dat de werking van lachgas na enkele seconden of minuten al weg is. “Maar de slechte concentratie, coördinatie en vertraagde reactiesnelheid houden langer aan," waarschuwt Van Dongen. "Dat vergeten ze soms even, maar daardoor kun je van de weg raken. Je ziet ze op een parkeerplaats soms letterlijk slingerend wegrijden. Dan is het niet gek dat dit soort ongelukken gebeuren."

Sinds het verbod op lachgas begin 2023 is het aantal gebruikers gedaald en daarmee ook het aantal verkeersincidenten waarbij lachgas een rol speelt. Toch is het probleem nog altijd niet verdwenen. “Maar je houdt altijd een 'harde kern van gebruikers die er nog niet van af zijn,” zegt Van Dongen.