Van Hove heeft sinds februari een stoma. Hierbij komt de ontlasting via een kunstmatige uitgang in een opvangzakje terecht. “Ik was er heel bang voor en wilde de stoma echt niet, maar wat moet, dat moet”, zegt Van Hove daarover. “Er is gelukkig heel goed mee te leven.”

Zeker nu hij via de ZELF-academie heeft geleerd hoe hij het stomazakje zelf kan verwisselen. “In het Bravis ziekenhuis heeft de stomaverpleegkundige me precies uitgelegd hoe het moet. Het ging vanaf de eerste dag zo goed als perfect.”

Het Bravis ziekenhuis zette de zelfhulpacademie op in navolging van het Maastricht UMC. “Wij leren patiënten hoe ze makkelijke handelingen zelf thuis uitvoeren”, vertelt instructieverpleegkundige Laura Fieret (30).

“We zijn begonnen met het wisselen van een katheterzak, sondevoeding, kleine injecties en stomazorg. Dit hebben we uitgebreid met bloedsuiker prikken en insuline spuiten. In de toekomst willen we nog meer handelingen aan patiënten leren."

Door vergrijzing neemt de druk op de zorg toe. Als patiënten zelf bepaalde handelingen kunnen uitvoeren, kan dat helpen om die druk te verlichten. Ze hebben dan geen of minder thuiszorg nodig.

De reacties op de zelfhulp zijn wisselend. “Mensen moeten soms even over de drempel heen”, ziet Fieret. “Je ziet af en toe wat onzekerheid, omdat ze totaal niet weten wat ze moeten doen. Daar zijn wij voor. We komen een paar keer langs om alles goed uit te leggen en laten aan de hand van oefenmateriaal zien hoe alles werkt.”

Het ziekenhuis kijkt van tevoren per patiënt of het haalbaar en veilig is om ze zelf handelingen te leren. “Dat gaat vaak goed. En als het niet lukt, zetten we professionele zorg in.”

Minder bezoekjes van de thuiszorg betekent voor sommige patiënten wel dat ze minder sociaal contact hebben. “Maar daar is de thuiszorg eigenlijk ook niet meer voor,” legt Fieret uit. “Wij zijn er voor de noodzakelijke zorg. Wel proberen we in de zelfhulpacademie altijd familie of buren van de patiënt mee te nemen. Misschien kunnen zij de patiënt ondersteunen als dat nodig is."

Stomapatiënt Van Hove is vooral blij met de vrijheid die hij nu heeft. “Ik vervang het stomazakje wanneer het mij uitkomt. Als ik ga duiken doe ik het 's ochtends, als ik moet werken in de avond. Ik ben nu niet afhankelijk van de thuiszorg."

Of het moeilijk is? “Nee. Ik ga even naar de badkamer, maak de zak voorzichtig leeg en ben in twee minuten klaar. Je moet even weten hoe het moet, maar het is nog makkelijker dan een fietsband plakken. Ik zou niet weten waarom ik hulp moet vragen als ik het zo makkelijk zelf kan.”