In 1847 werd de Helmondse Beelsfundatie opgericht. Het vermogen van de dokter was toen dertigduizend gulden. Met het geld moesten mensen geholpen worden. Dokter Beels zag veel armoede en dat greep hem aan.

"Maar je moest wel een goede Helmonder zijn", lacht secretaris Joop van Stiphout. "En hardwerkend, fatsoenlijk en ijverig", vult bestuurslid Annemarie Litjens aan. De dokter was niet van plan om het geld aan mensen te geven die alles wegdronken of gokten.

En dus moeten Helmonders anno 2025 met de billen bloot qua geld als het om een hulpaanvraag gaat. De stichting behandelt er zo’n 250 per jaar. Litjens gaat op bezoek bij mensen in nood. Een intens gesprek volgt. Heb je verkeersboetes laten stapelen? Tekeer gegaan op Afterpay? Dan mag je geen geld van dokter Beels hebben.

"Het gaat echt om mensen die in de problemen raken buiten hun schuld om", zegt Joop. Dokter Beels wilde dat zo, dus blijft dat zo. De mensen krijgen geen geld, de stichting betaalt de rekening voor de koelkast. "We hebben wel eens meegemaakt dat het geld naar iets heel anders ging, dan waar het voor was bedoeld."

In de negentiende eeuw ging de hulp hoogstwaarschijnlijk om eten en drinken, nu is het vooral de koelkast of de matras. Maar ook leermiddelen, zoals een laptop of de ouderbijdrage. Annemarie ziet veel ellende als ze bij mensen over de vloer komt. Vooral de situatie van kinderen grijpt haar aan.

"Kinderen hebben geen matras. Huizen hebben helemaal geen meubels of zijn juist overvol. Je ziet kinderen in een situatie leven die zo rommelig is." Annemarie ziet dan ook graag een versoepeling van regels bij het betrekken van huurwoningen en dat bewoners meer van elkaar mogen overnemen. "Soms moeten mensen een kale woning helemaal gaan opknappen."

De mensen die hulp nodig hebben, komen via maatschappelijke organisaties bij de Beelsfundatie terecht. Ze komen uit alle lagen van de bevolking. Mensen kunnen ook zelf aankloppen. Joop wil dat meer mensen dat gaan doen. "Armoede moet uit de anonimiteit", zegt hij. "Veel ouderen leven in armoede met een uitkering en een klein pensioentje. Ze kunnen het niet meer bijbenen. Maar de schaamte daar is erg groot."

De stichting is trots dat de erfenis van dokter Beels al zo lang meegaat. "Het geheim? Gewoon zorgen dat je de goede mensen hebt die het beheren", zegt Joop. "Het is destijds gebruikt voor grondaankoop en onroerend goed. Dat heeft steeds meer geld opgeleverd, dat uiteindelijk is geinvesteerd. Nu hebben we ongeveer twee ton per jaar om weg te geven."

Annemarie ziet soms heftige emoties bij mensen. "Mensen denken dat ze het terug moeten betalen. Maar het is echt een gift. Als mensen dat beseffen, zijn ze zo dankbaar en dan vloeien er wel eens tranen." Zou dokter Beels trots geweest zijn dat zijn erfenis in 2025 nog springlevend is? "Ik denk het wel", zegt Joop. "We doen alles heel secuur en we vinden het erg fijn dat we het kunnen doen."