Uitgestrekte akkers en natuur tekenen nu nog het toekomstige uitbreidingsgebied van ASML, vlakbij Eindhoven Airport. Maar daar moet over een half jaar verandering in komen. De chipmachinefabrikant uit Veldhoven heeft grootse plannen op de Brainport Industries Campus (BIC) Noord in Eindhoven. Met nieuwe cleanrooms en kantoorgebouwen moet er straks plek zijn voor nog eens 20.000 medewerkers: een verdubbeling van het aantal ASML'ers in de regio.

Stikstof en netcongestie
Voor het zover is, zijn er door de gemeente Eindhoven en ASML nog veel hobbels te nemen, waarbij de klok misschien nog wel de grootste vijand is. ASML wil voor het einde van het jaar duidelijkheid of de plannen door kunnen gaan. De gesprekken tussen Den Haag, Eindhoven, netbeheerders en ASML lopen al een jaar, maar voor de buitenwacht lijkt er geen schot in de zaak te zitten.

Struikelblokken zijn onder meer de stikstofproblematiek en het stroomtekort. Zonder elektriciteit wordt het bouwen lastig en zal het net de stroomvraag van ASML in Eindhoven niet aankunnen.

Oplossing zou er na de zomer zijn
Burgemeester Jeroen Dijsselbloem hoopte dat er na de zomer een oplossing op tafel zou liggen. "Wij moeten in de komende maanden duidelijkheid kunnen verschaffen", zei hij begin juni bij Buitenhof. Grootste uitdaging is het overvolle stroomnet. Inmiddels wordt er al ruim een jaar nagedacht en gesproken over de uitdagingen, maar een panklare oplossing is er nog altijd niet.

Intussen gaat zo'n beetje het hele land gebukt onder het bomvolle netwerk. Wie kijkt op de capaciteitskaart - de kaart van Nederland die laat zien waar nog ruimte is op het elektriciteitsnet - ziet dat bijna het hele land rood kleurt, op wat vlekken rond Rotterdam en Assen na.

ASML krijgt vooralsnog geen voorrang
Netbeheerders Tennet en Enexis laten weten nog altijd in gesprek te zijn met de gemeente Eindhoven en het Rijk voor een oplossing voor BIC Noord. Maar een uitweg lijkt nog niet gevonden. Scholen, ziekenhuizen en politiebureaus bijvoorbeeld krijgen voorrang op de wachtlijst. Maar ASML maakt volgens de huidige regels geen kans om voorgetrokken te worden.

Daarnaast heeft de gemeente Eindhoven nog altijd niet alle grond voor de nieuwe campus in haar bezit. Inmiddels is tachtig procent in handen, maar ook nog twintig procent van het gebied niet. De gemeente heeft op die resterende gronden wel een voorkeursrecht. Dat betekent dat de eigenaren de gronden niet zomaar mogen verkopen: eerst moet het aangeboden worden aan de gemeente.

'We hebben een oplossing'
Brainportwethouder Stijn Steenbakkers van Eindhoven kent de uitdagingen zoals het stroomtekort als geen ander, maar hij is opvallend positief: “Er is geen enkele rode vlag op dit moment.” De kans dat de uitbreidingsplannen toch niet doorgaan, wordt door hem nagenoeg uitgesloten. “Nee, dat zien we op dit moment niet gebeuren."

De eerste plannen zijn inmiddels goedgekeurd door de gemeenteraad. "We liggen op schema. Of het definitief gaat lukken, moet ook de komende maanden natuurlijk blijken, want we hebben nog wel verschillende stappen te zetten met elkaar.” Een van die stappen is overeenstemming vinden over het bestemmingsplan.

'Binnen nu en half jaar oplossing'
Hij heeft er alle vertrouwen in dat het stroomtekort voor BIC snel wordt opgelost. “We hebben een oplossing, maar die moet formeel nog wel door allerlei hoepels. Dus daar kunnen we pas iets over zeggen als die er formeel doorheen zijn. Maar iedereen heeft daar vertrouwen in. We zijn er intensief over in gesprek met het Rijk en de andere partijen die erbij betrokken zijn en er lijken heel goede en hoopvolle oplossingen in zicht." Binnen nu en een half jaar moet die oplossing bekend zijn, voor de start van de bouw.

Het is volgens wethouder Steenbakkers wel flink aanpoten om alles op tijd geregeld te hebben. “Het is ontzettend hard werken voor heel veel partijen. Voor ASML, voor ons, voor randgemeenten, voor de provincie, voor het Rijk. Echt iedereen doet volop mee, want we beseffen hoe belangrijk dit is. Dus veel uitdagingen, omdat heel veel dingen in een korte tijd moeten gebeuren.”

Uiterlijk maart wil ASML starten met de bouw van de nieuwe fabrieken en kantoorgebouwen op de campus in Eindhoven. Op 1 januari 2028 wil de techgigant de eerste nieuwe panden in gebruik nemen.