Spoedpost overspoeld met telefoontjes zónder spoed: acute zorg moet wachten
Huisartsenspoedpost (HAP) West-Brabant, met locaties in Breda, Roosendaal en Bergen op Zoom, geeft aan dat de telefoonlijnen vaak overbelast zijn doordat er veel niet-spoedeisende telefoontjes binnenkomen.
Ook huisartsenspoedpost Oost-Brabant (Eindhoven, Den Bosch, Geldrop, Uden en Helmond) zegt dagelijks te maken te hebben met mensen zonder spoedklachten. Elk jaar komen daar 286.000 telefoontjes binnen. Bijna 130.000 van die telefoontjes zijn niet spoedeisend. "Daardoor is het heel druk en moeten mensen met echte spoed soms wachten op mensen die bijvoorbeeld bellen voor een koortslip", vertelt een woordvoerder van HAP Oost-Brabant.
Discussie
Wie de huisartsenspoedpost belt, krijgt een zogenoemde triagist aan de lijn, die probeert een scheiding te maken tussen spoedgevallen en klachten die kunnen wachten. Hier zijn landelijke protocollen voor. Maar er zijn ook mensen die meteen naar de spoedpost rijden. "Dan krijg je al helemaal een vervelend gesprek, want het is wel de bedoeling dat mensen eerst bellen om een afspraak te maken", reageert HAP Oost-Brabant. "Op zo'n moment merken we echt dat mensen steeds ongeduldiger zijn. Ze willen op dat moment gezien en gehoord worden. Er kan dan een discussie ontstaan."
Yvette Hendrix is spoedhuisarts bij HAP Oost-Brabant en ze krijgt geregeld patiënten in haar kamer die daar niet horen. De mensen komen bijvoorbeeld door de triage, omdat hun klachten aan de telefoon ernstiger lijken dan ze zijn. Op zo'n moment probeert ze iemand gerust te stellen, maar ze kan niet altijd iets doen. "Soms komen mensen bijvoorbeeld met klachten die ze al heel lang hebben en willen ze verder onderzoek, omdat ze vinden dat het echt niet meer gaat. Ik begrijp dat dat vervelend is, maar een scan of echo kunnen we 's avonds en in het weekend alleen doen als iemand in acuut gevaar is."
Verschillende oorzaken
Er nemen allerlei mensen met verschillende redenen onnodig contact op met de huisartsenspoedpost. De precieze oorzaak van het probleem is niet onderzocht. Maar volgens de spoedposten zou het kunnen dat mensen bijvoorbeeld geen eigen huisarts hebben door lange wachtlijsten of dat mensen zich te snel zorgen maken over hun klachten.
Hoge kosten voor verzekeraars
De kosten voor een bezoek aan zowel de huisarts als de spoedpost worden betaald door de zorgverzekeraars. Er is alleen één groot verschil: de tarieven. Volgens huisarts Yvette Hendrix kost een bezoekje aan de huisarts 12,50 euro. Een bezoekje aan de spoedpost kost de verzekeraars bijna veertien keer zoveel, namelijk 171,62 euro.
"Dat is zonde voor de maatschappij. Mensen merken het niet, want het gaat gewoon van de basisverzekering af", zegt Hendrix. "Mensen moeten zich afvragen of ze voor de klachten hun eigen huisarts uit bed zouden bellen. Vroeger ging dat zo, nu is het met een telefoniste veel anoniemer en makkelijker om naar de spoedpost te bellen."
Bij HAP Oost-Brabant zien ze ook dat mensen bellen, omdat ze overdag geen tijd hebben om naar de huisarts te gaan. "Mensen zijn tegenwoordig wat mondiger en maken zich zorgen wanneer iets niet helemaal lekker voelt. Het heeft ook te maken met een stukje 24-uurseconomie. Mensen denken: ik heb geen tijd om naar de huisarts te gaan, want ik moet vandaag werken, dus ik bel om halfzeven 's avonds wel naar de spoedpost."
Het is dus lastig om één reden aan te wijzen voor de vele onnodige telefoontjes. HAP West-Brabant hierover: "We vullen een hoop in, maar we vragen niet aan patiënten waarom ze bellen."
Zorg overbelast
Spoedhuisarts Hendrix belandt door de niet-spoedklachten soms in discussies met patiënten, maar het echte probleem vindt zij de overbelasting van de zorg. "Mensen die wel spoed hebben, moeten langer wachten dan de bedoeling is omdat de wachtkamer zo vol zit", geeft ze aan. HAP West-Brabant noemt het juist daarom belangrijk dat iedereen gaat beseffen dat je de huisartsenspoedpost alleen moet bellen bij spoed. "We zijn geen vervanging van de huisarts overdag", benadrukt een woordvoerder.
Primacura Huisartsenzorg Midden-Brabant, met locaties in Tilburg en Waalwijk, geeft aan dat er altijd mensen zijn die proberen binnen te komen bij de spoedpost. Het gaat dan om mensen die zich zonder afspraak melden, maar ook over mensen die bellen terwijl er geen sprake is van spoed. Verder gaat de organisatie niet in op vragen hierover van Omroep Brabant.
Wanneer mag je de spoedpost bellen?
Wanneer je de huisarts of de spoedpost wilt bellen, kun je altijd eerst het beste op www.moetiknaardedokter.nl kijken. Je krijgt dan meteen te lezen of je:
- de huisartsenspoedpost moet bellen (je kunt ervoor kiezen meteen in de telefonische wachtrij geplaatst te worden)
- de volgende dag je eigen huisarts moet bellen
- (nog) geen contact met een huisarts hoeft op te nemen.
Daarnaast kun je betrouwbare informatie vinden over spoed of niet op www.thuisarts.nl.