Eén van de dertien wasstraten van de NS staat in Eindhoven. Daar rijden maandelijks zo’n vijftig treinen doorheen. En dat is veel te weinig. Het zouden er 150 tot 200 moeten zijn. Treinen moeten volgens de regels van de NS om de drie weken gewassen worden.

Het klinkt als een klein en onbenullig probleem. Maar Jonkergouw ziet dat anders. "Bij een incident kunnen hulpdiensten dan naar binnen kijken, ze moeten kunnen zien of er mensen in de trein zitten. Maar het is ook een stukje sociale veiligheid voor de reiziger."

Vrijdagochtend staat een dubbeldekker te wachten voor de wasstraat in Eindhoven. Bruine strepen lopen als waaiers over de gele zijkant. Met twee tot drie kilometer per uur rijdt de trein de wasstraat binnen. Eerst wordt er zeep gespoten, dan komen de borstels het vuil losmaken en vervolgens wordt de trein afgespoeld. "Hoe langer de vervuiling op de trein zit, hoe lastiger het wordt om het eraf te krijgen", zegt Jonkergouw.

Logistieke- en personeelsproblemen zorgen ervoor dat de 750 treinen van de NS niet op tijd gewassen kunnen worden. "Als we moeten kiezen dan laten we een trein rijden en niet uitvallen omdat-ie door de wasstraat moet", zegt Jonkergouw. Door een tekort aan materieel en personeel wordt daarom telkens weer gekozen voor rijden in plaats van wassen.

Oplossingen
Wat ook meespeelt, is dat het een enorme operatie is om een trein door de wasstraat te laten rijden. "Het is niet zoals bij een auto. Je moet allerlei sporen over en veel steken, soms wel vijf keer omdraaien. De machinist moet telkens van voor naar achter lopen. Dat kost veel tijd. Je bent dan een trein lang kwijt, maar ook de capaciteit op het spoor speelt mee. Een trein die eraan komt, kan er dan niet door."

Toch moeten de treinen schoner. Daarom zoeken Jonkergouw en zijn collega’s naar oplossingen. Voor de korte termijn wordt er gekeken naar nieuwe wasmiddel en borstels waardoor treinen schoner blijven en minder vaak door de wasstraat moeten. "En er komen nieuwe wasstraten, waardoor treinen nog maar één keer in de drie maanden gewassen hoeven worden. We moeten dan ook zorgen dat de treinen beter tegen vuil kunnen met een speciale coating." De nieuwere treinen kunnen al beter tegen vervuiling en worden beter schoon.

Bovenleiding zorgt voor vuil
De oude dubbeldektrein die vrijdagochtend door de wasstraat in Eindhoven gaat, komt er nog altijd vuil uit. "De kop is net gewassen, maar de onderkant is niet schoon. Dat is een lastige plek, maar het komt ook omdat we niet vaak genoeg de treinen kunnen wassen", weet Jonkergouw. Aan de zijkant lopen bruine strepen lopen over de trein. "Dat zijn de smerigste stukken. Dat komt door de bovenleiding, daar komt koper en koolstof vanaf en dat koekt aan. Dat is heel hardnekkig."

Voorlopig blijven we vieze en grauwe treinen zien. De aanbesteding voor nieuwe en betere wasstraten gaat pas begin 2026 lopen. Begin 2030 zouden de treinen, in combinatie met die nieuwe coating, dan slechts eens in de drie maanden door de wasstraat heen moeten.