Palmboom is strafrechter in Den Bosch, gespecialiseerd in fraudezaken, maar ze behandelt ook gewone strafzaken: van winkeldiefstallen tot moordzaken. Ze noemt de afwisseling het mooiste aan haar vak, al brengt het ook spanning met zich mee. “De kleine zaken zijn vaak heel direct. Je kijkt iemand in de ogen en vertelt of iemand straf krijgt. Dat is intens, maar ook eerlijk. In de grote zaken speelt veel meer mee, daar voel je de zwaarte.”

Beluister hieronder de podcast met rechter Annelien Palmboom:

Soms voelt Palmboom die zwaarte extra. Zo vertelt ze in de podcast hoe lastig het kan zijn om een hoge straf uit te spreken. “Ik heb eens een zaak gehad waarin verschillende jonge mannen tot elf jaar de cel in moesten voor een poging tot doodslag. Ze waren nog zo jong. En toch was het nodig, gezien wat ze hadden gedaan. Maar op zo’n moment voel je dat echt. Je weet dat hun leven daar op dat moment stil komt te staan en dat het ook de gezinnen erachter raakt. Ouders, broers, zussen. Dat went nooit.”

In de podcast praat ze open met presentator Koen Wijn over de impact van haar werk. Over gruwelijke dossiers die blijven hangen. Over nachten waarin ze wakker ligt van een zaak die onder haar huid is gekropen. Maar ze moet altijd open blijven staan voor alle kanten van het verhaal. “Als rechter moet je onpartijdig zijn, maar neutraliteit bestaat niet. Ik ben ook een mens, met emoties en overtuigingen. Het gaat erom dat je je daarvan bewust blijft en openstaat voor wat er in de zitting gebeurt.”

Ook over de beeldvorming van rechters is ze uitgesproken. “Mensen zeggen vaak dat we te laag straffen. Maar als ze bij een zitting komen kijken, verandert dat beeld meestal. Dan zie je hoe zorgvuldig we zaken afwegen. Een taakstraf is bijvoorbeeld niet ‘even wat uurtjes werken’. Voor veel mensen is dat wekenlang iedere zaterdag buffelen, en het werkt vaak beter tegen herhaling dan een korte celstraf.”

Palmboom wil dat rechtspraak begrijpelijk blijft. Niet alleen voor juristen, maar juist voor gewone mensen. “We schrijven nu veel bewuster in klare taal. Geen ‘overwegende dat’ of ‘ter zake van’, maar gewoon woorden die iedereen snapt. Dat kost soms extra tijd, maar het is belangrijk dat mensen begrijpen wat er met hen gebeurt.”

Ondanks de druk en het gewicht van de beslissingen is Palmboom nog altijd trots op haar beroep. “Het is zwaar, ja. Maar ook heel bijzonder. Je zit op een plek waar je echt iets kunt betekenen. Voor verdachten, voor slachtoffers, voor de samenleving.”

Wie hier meer over wil horen, kan luisteren naar de nieuwste aflevering van de podcast Misdaad Uitgelegd - In de rechtbank. En wie het zelf wil zien, is welkom tijdens de Week van de Rechtspraak bij verschillende rechtbanken in Nederland:

Aanmelden kan hier.

Op maandag 17 november opent het Gerechtshof in Den Bosch de deuren voor publiek. Aanmelden kan hier.