Live | Emoties lopen hoog op tijdens tweede zittingsdag Stint-ongeluk in Den bosch

Het gesprek gaat verder over het laden van de accu’s door het loslaten van de gashendel. Wanneer je gas loslaat, wordt de elektromotor een generator die de accu’s oplaadt. In de loop van de tijd zijn er dingen veranderd die invloed hebben gehad op hoeveel stroom er terug naar de accu’s ging en wat voor effect dat heeft gehad op de kwaliteit van de accu’s.

Even een wat technisch verhaal over de accu's. Er werden Loodzuuraccu’s gebruikt in de Sint. Net  als in scootmobielen. Echter waren die accu's na 2 a 2,5 jaar al op. Er kwam een combinatie van een loodzuurbatterij met een andere techniek en die zou beter zijn. “We willen graag dat de batterij iedere dag geladen kon worden. Dat was in de praktijk het beste. Dan is die nog best vol. Dat wil je met loodzuur niet. Maar met deze batterij kon dat wel", legt Peter uit. Het gaat dan om een accu met in plaats van een vloeistof speciale kristallen.

Edwin vult aan: "De eerste serie van deze accu ging heel erg goed. Daar was niks op aan te merken. Een nieuwe batch zagen we veel terug komen." Er was dus iets mis met deze accus.

De rechter vraagt: “Hoe is dat proces verlopen? Het komt erg vaak voor dat ze stuk gaan.”

Edwin legt uit:  "Ik ben in contact gegaan met de leverancier. Dan kijk je als eerste naar het laden. Als er iets mis is met een batterij dan is er vaak wat mis gegaan met het laden. Maar dat is voor een gebruiker niet te zien. We hebben vanaf het begin af aan de acculaders uit Italië die goed geprogrammeerd zijn voor het laden van deze accu's. We hadden afgesproken dat het geen probleem zou zijn dat er maar een beetje bijgeladen moest worden."

Dan houdt de rechter een onderzoek voor van het NFI. De zogenoemde kristalaccu mag je volgens dat rapport met maximaal 20 ampère laden. De meeste waar voorzien van een lader van 30 ampère.

Peter reageert: "De leverancier heeft deze 30 ampère lader aangeboden aan ons. Hij begint met een piek van 30 met laden. En daarna zakt die terug. Volgens de datasheets klopt het met specificaties van de leveranciers.  We delen die conclusie niet.”

Na de pauze gaat het over de accu en de acculaders. Het verwijt is dat de Stints zouden voorzien zijn van accu's die niet geschikt waren en dat ook de laders niet geschikt waren voor de accu's.

Er waren ruim 613 meldingen bij het bedrijf van de Stint binnengekomen over problemen met accu's. Dat was tussen maart 2017 en juli 2018. 107 van die meldingen gingen over het stilvallen van de Stint. Peter zegt: "In die periode hebben we te maken gehad met een fabricagefout in de accu." De accu's kwamen van een leveranciers.

Na vragen over het wel of niet zitten op de Stint en andere beveiligingssystemen is het nu tijd voor de lunchpauze. Om 13:00 gaat de zaak verder.

Het is weer rustiger in de rechtszaal. Het gesprek gaat verder over de vraag of er een bestuurdersdetectie nodig zou zijn op de Stint. Dat is een systeem dat detecteert of er iemand op het plateau staat. Als daar niemand staat, werkt het apparaat niet. Zo'n systeem zat niet op de Stint.

Peter zegt daarover: “Dat hangt van veel factoren af. Het is lastig om daar iets over te zeggen. Als ik een goed ontwerp voor het staplateau met aanwezigheiddetectie had gehad, zou ik dat hebben toegepast.”

De vraag is belangrijk omdat op beelden te zien is dat de bestuurster van de Stint eraf sprong en het voertuig bleef doorrijden.

Er wordt nu ook gesproken over de vraag waarom de bestuurder van de Stint op het voertuig staat en waarom er geen stoel is. Was het beter om te staan of te zitten?

“Zijn er meldingen geweest van mensen die eraf vallen?”, wil de rechter weten. Edwin: “Ik heb meldingen gezien van mensen die te vroeg afstapten terwijl de Stint nog reed.”

“Is dat meegenomen in de training, met de waarschuwing dat je eraf kunt vallen?”, vraagt de rechter. Peter en Edwin zeggen dat dit zeker in de trainingen werd meegenomen.

De emoties liepen hoog op tijdens de zitting, wat leidde tot een korte pauze. Na de onderbreking wordt de zitting hervat en advocaat Knoops krijgt als eerste het woord.

Knoops: “De koppeling die u heeft gelegd, dat het apparaat doorreed en niet werkte, heeft u gepresenteerd als een feit en niet als een verklaring. Hiermee geeft u blijk van vooringenomenheid. Uit alle reportages blijkt namelijk dat er geen defect is vastgesteld. Dat is onze grote zorg. De verklaring van de bestuurster lijkt niet in lijn te zijn met de technische gegevens.”

De rechter reageert: “Het was niet mijn bedoeling om dit als een feit voor te stellen. Mijn bedoeling was enkel de situatie te schetsen op basis van de verklaring van de bestuurster, die zei dat niets werkte, en de vraag of een noodstop in zo’n geval mogelijk had geholpen.”

Advocaat Knoops: “Maar in deze situatie doet zich dat helemaal niet voor.”

De rechter verduidelijkt: “Ik koppel het aan de verklaring van de bestuurder, die stelde dat het apparaat niet functioneerde. Ik ben me er terdege van bewust dat uit onderzoek is gebleken dat er geen technische mankementen aan het voertuig waren. Mijn bedoeling was absoluut niet om te beweren dat het apparaat defect was. Het is een feit dat de bestuurster heeft verklaard dat niets werkte, maar ik heb niet gezegd dat het apparaat daadwerkelijk niet goed was.”

Knoops reageert scherp: “Maar dat zei u wel.”

De rechter probeert zijn standpunt uit te leggen: “Als u dat zo hebt ervaren, dan was dat niet mijn bedoeling. Ik ben me volledig bewust van alles wat er in het dossier staat. Het is terecht dat u daar een opmerking over maakt.”

Knoops: “Het is niet uit disrespect, maar dit aspect is voor deze twee mannen van groot belang voor uw uitleg.”

Er is even overleg tussen Renzen, Noorlander en de advocaten. Als ze terug komen zeggen ze dat ze tevreden zijn met de uitleg van de rechter. De zaak kan weer verder.

De rechter probeert het gesprek los te koppelen van het concrete ongeluk. Hij schetst een voorbeeld: een auto rijdt door rood, er moet worden ingegrepen. “Zou een noodstop dan uitkomst bieden? Je slaat hem in, het voertuig blokkeert en stopt.”
Maar Edwin blijft erbij: “In het verkeer rem je gewoon. Dat is je noodstop. Op de BSO-bus werkt dat ook zo: je remt om tot stilstand te komen.”

De rechter houdt tegen: op een scooter knijp je ook in de rem, “maar een extra noodstopknop zou toch fijn zijn?”
Edwin schudt zijn hoofd. “Nee, ik denk het niet. Remmen kun je doseren. Een noodstopknop is helemaal niet bedoeld als verkeersvoorziening. Daarom zit die ook niet op de nieuwe BSO-bus. Ik kan me geen situatie voorstellen waarin zo’n knop beter zou werken dan remmen.”

Dan richt de rechter zich op de kernvraag: Zou een noodstop bij het ongeluk iets hebben uitgemaakt? Edwin aarzelt. “Dat is gevoelig. Ik vind het moeilijk daar antwoord op te geven.” Advocaat Knoops grijpt in en waarschuwt dat het voor de verdachte onveilig is om te gaan speculeren over wat er had kunnen gebeuren als de Stint anders was uitgerust.

Toch probeert Edwin het voorzichtig: “Ik ben hier om antwoord te geven op wat er die dag mogelijk is gebeurd. Maar ik ben geen expert op alle technische punten, en ik vind het ongemakkelijk om met alleen dossierkennis te zeggen wat er zou zijn gebeurd.”

In de rechtszaal ontspint zich een moeizame discussie over de vraag hoe de noodknop van de Stint eigenlijk werkt, en of die bij het fatale ongeluk verschil had kunnen maken.

De advocaat probeert het eerst simpel te houden: “Kun je de noodknop vergelijken met de handrem van een auto?” Maar Edwin legt uit dat zo’n noodstop heel anders werkt. “Een noodstop schakelt álle functies uit. De stroomtoevoer valt weg en het systeem gaat uit. Het is geen remknop.” Met de reguliere knijprem kom je volgens hem bovendien sneller tot stilstand. “SWOV heeft vastgesteld dat de Stint stabiel tot een noodstop kon komen.”

De rechter vraagt om de afweging die gemaakt zijn om de noodstop er af te halen. "Is dat gedaan omdat U weer op pad omdat de noodstop verkeerd gebruikt is. Dat het uw eigen overweging voor het bedrijfsproces of om te zorgen dat er op de Stint gereden moest blijven worden? Stond de veiligheid van kinderen dan niet voorop? 
Edwin antwoord: "De noodstopknop was meer een mismatch". Peter vult aan: "Het was één van de overwegingen. De noodstop gaf geen extra veiligheid". Volgens Edwin de extra trommelremmen wel. 

Leidinggevenden van het bedrijf dat de Stint maakte Peter Noorlander en Edwin Renzen beantwoorden vragen van de rechters. Die vragen gaan over het ontbreken van een noodstopknop. Die zat er op de eerste versie wel op. Maar op de latere Stint niet meer. De latere Stint remde ook niet meer alleen op de gashendel, maar ook met een extra knijprem. Ook wordt er gesproken of in de opleiding om de Stint te gebruiken er aandacht was om een noodstop te maken. 

De rechtszaak over de Stint gaat woensdag verder met het het behandelen van de feiten. Het gaat weer een lange zit worden. En dat is te zien op de publieke tribune. De banken van de rechtbank van Den Bosch zijn niet de meest comfortabele. Meerdere mensen komen binnen met een extra kussentje om toch wat lekkerder te zitten.