Vogelgriep klinkt voor veel mensen nog als iets dat vooral op pluimveebedrijven speelt. Maar volgens virologe en onderzoeker Babs Verstrepen uit Breda is het tijd dat óók huisdiereigenaren beter opletten. "We willen niemand bang maken," zegt ze, "maar een beetje alertheid kan straks een hoop ellende voorkomen."

De vogelgriep rukt opnieuw op in Nederland en voor het eerst werden onlangs ook huisdieren door de ziekte getroffen. Het gaat om een kat en zeven kittens op een geitenbedrijf die zijn overleden. "Het virus komt weer dichterbij", zegt viroloog en onderzoeker Babs Verstrepen van de Avans Hogeschool uit Breda. "En dat betekent dat niet alleen pluimveehouders, maar ook huisdiereigenaren opnieuw alert moeten zijn." 

Ook in Brabant werd deze week vogelgriep geconstateerd bij een pluimveebedrijf in Uitwijk in de gemeente Altena. Er werd meteen een ophokplicht ingesteld.  "Vogelgriep is in de basis hetzelfde soort virus als mensengriep", legt Verstrepen uit. "Sommige varianten zijn vooral goed in het besmetten van mensen, andere in vogels. Maar we zien dat dit vogelvirus óók andere dieren kan bereiken, zoals katten."  

Volgens de Bredase viroloog vergeten veel mensen hoe eenvoudig vogelpoep het virus kan verspreiden. "Vogels poepen waar ze vliegen en landen en dat betekent dat stoepen, tuinen, balkons en speeltuinen besmet kunnen raken zonder dat je het ziet." 

"Als er een besmet pluimveebedrijf in je eigen provincie is, dan weet je: het virus zit in de omgeving", vervolgt ze. "Daarmee groeit ook de kans op contact met huisdieren." 

Bij katten verloopt vogelgriep vaak op een andere manier dan mensen verwachten. "Verwacht niet per se een hoestende kat", benadrukt Verstrepen. "Het virus komt bij katachtigen vaak in de hersenen terecht. Dan zien we vooral neurologische klachten."

"Over honden en andere huisdieren is minder bekend", zegt Verstrepen. "We hebben niet van elke diersoort uitgebreide studies. Maar wat we wél weten: dieren die ziek worden, laten vaak neurologische verschijnselen zien."

Hoewel de vogelgriep overal weer zichtbaarder wordt, blijft de kans dat je huisdier besmet raakt klein. "Wereldwijd praten we over kleine tientallen gevallen bij honden en katten", benadrukt Verstrepen. "Maar elk probleem begint klein. Het feit dat het virus nu wijd verspreid is onder wilde vogels én dat er een ophokplicht geldt, zegt wel hoe serieus de situatie is."

Volgens haar is bewustwording het sleutelwoord om te zorgen dat de zaak niet escaleert. "De ophokplicht, de besmetting in Uitwijk en de verspreiding onder wilde vogels laten zien dat we in een fase zitten waarin alertheid nodig is. Geen paniek, maar wel verstandig omgaan met de risico’s. Zo kunnen we voorkomen dat de situatie verder escaleert." 

Hoewel vogelgriep ook bij mensen is gevonden en enkele sterfgevallen bekend zijn, is er geen reden voor paniek.

Bij mensen blijft vogelgriep zeer zeldzaam. "Soms krijgen mensen alleen een oogontsteking, maar soms ook wat ernstigere klachten", besluit Verstrepen. "Maar mens-op-mensbesmetting is nu nog niet aan de orde. En dat willen we graag zo houden."