Indrukwekkend ereveld herinnert aan zware strijd te land, ter zee en in de lucht
Op zo'n stralende zondag als vandaag doet niets je herinneren aan het bloedbad tijdens de Slag om de Schelde. Maar als je alle witte grafstenen ziet op deze megabegraafplaats net buiten Bergen op Zoom weet je meteen: hier is zware strijd geleverd. Als onderdeel van 'The Battle of the Sceld', zoals het genoemd wordt in het buitenland. Een hevige strijd: te land, ter zee en in de lucht.
Herfst 1944 in de modder
Dat is het bijzondere van deze twee grootste oorlogsbegraafplaatsen van Brabant. Hier liggen Canadese soldaten die najaar 1944 zij-aan-zij die vochten in de natste herfst in jaren, in de polders rond Woensdrecht, waarbij ze de strategische toegangswegen naar Zeeland probeerden te veroveren. De prijs was hoog. Ze leden enorme verliezen op dagen zoals die in de Canadese geschiedenisboeken nu bekend staan als 'Black Friday'.
Amfibische landing
In Bergen op Zoom rusten ook commando's van de Britse marine die de kust van Walcheren aanvielen, een soort D-day in het klein. Je verwacht het niet hier in het binnenland, een steen met daarop 'sailor'.
Na de tweede wereldoorlog is er besloten veel kleine geallieerde begraafplaatsen in Zeeland en Brabant, samen te voegen tot één grote bij Bergen op Zoom.
Bommenwerpers
Vliegtuigbemanningen, ze liggen er ook. Herkenbaar omdat hun stenen dichter tegen elkaar aan staan. Of het zijn stenen die qua vorm afwijken, zoals bij de Slowaakse en Poolse bemanningen die hun bommenlading afwierpen op het Derde Rijk en op de terugtocht werden neergeschoten en crashten. Of piloten van de 'gliders', onderweg naar Son en Veghel voor operatie Market Garden, in september '44.
Winteroorlog
En dan zijn er nog de commando's die in de winter van 1944-1945 probeerden te voorkomen dat de Duitsers terugkeerden. Ze leverden slag bij Kapelsche Veer. Zo hevig, dat sommige mannen lang vermist waren, teruggevonden werden en pas sinds kort een grafsteen hebben.
Ambassadeurs en scholieren
Daarom is het niet gek dat er uit veel landen ambassadeurs en andere vertegenwoordigers zijn op deze herdenking, op deze plek. Uit Canada, Amerika, Israël, Frankrijk, België en Australië en uit Duitsland. Met als gastheer, de burgemeester en de provincie. Vliegbasis Woensdrecht leverde een erewacht en een vliegende groet. Scholieren van de Bergse basisschool Sancta Maria legden ook een krans.
Meer publiek, mini-museum in de maak
Er was een tijd dat de herdenking nog kleinschalig was. Dat veranderde bij de herdenking in 2014. Toen bezocht de Canadese premier Harper Bergen op Zoom en omgeving en hij tekende met premier Balkenende een overeenkomst waarin ze afspraken dat die herdenking erg belangrijk voor beide landen is en moet blijven doorgaan. Dat zorgde voor een nieuwe impuls. Er is nu ook een plan voor een bezoekerscentrum, ernaast, hopelijk is dat klaar in 2020.
Het is ook nodig. Want sinds 2014 trekt de 'Canadese 'herdenking in Bergen op Zoom steeds meer belangstelling. Ook veel familieleden uit Canada komen het graf bezoeken van opa, oom of neef. Zondag waren er zeker 250 mensen bij de ceremonie. De organisatie was onder de indruk van de grote toeloop en kijkt alvast uit naar de grote herdenking van volgend jaar, 2019: dan herdenkt Brabant dat het 75 jaar geleden is bevrijd. En wordt het 'nog groter', is de boodschap.