Duitsers joegen 134 Heusdenaren de dood in
Heusden, midden in de nacht van 4 op 5 november om twee uur gaat een schokgolf door het stadje. De Duitsers blazen de toren van de gereformeerde kerk op. Er vallen geen slachtoffers. Maar verderop zitten zeker 170 mensen in de kelder van het oude stadhuis en die moeten de dreun hebben gehoord en gevoeld.
Twintig minuten later. Nog een enorme dreun. Het is de toren van het oude stadhuis. Het monumentale bouwwerk stort in elkaar. Het puin komt op het stadhuis en dat stort op de kelder. Die bezwijkt onder het enorme gewicht en bijna iedereen wordt verpletterd. 134 mannen, vrouwen en kinderen sterven door deze oorlogsmisdaad. De jongste: een baby van een paar maanden, het oudste slachtoffer: 86 jaar.
Onder de slachtoffers is Riek van Alphen. Vier van haar zonen overleven het bombardement niet.
LEES OOK: Trudies vader was EHBO'er tijdens Heusdense Stadhuisramp (1944) 'Hij liet er nooit veel over los'
Hans van Alphen, zoon van Riek van Alphen, vertelt bij Brabant Remembers het gruwelijk verhaal.
Journaliste en schrijfster Geke van de Merwe (80) werkte 25 jaar aan haar boek 'De Stadhuisramp, een onbestrafte oorlogsmisdaad'. In het boek tekende ze de verhalen van de overlevenden op.
LEES OOK: 134 mensen stierven toen 't stadhuis van Heusden werd opgeblazen, boek met verhalen van overlevenden
Er zijn veel mensen die niet spreken over de stadhuisramp maar stadhuismoord, omdat het een oorlogsmisdaad was. De daders zijn nooit gepakt.
Intussen zijn de bevrijders onderweg. De geallieerde troepen in de Langstraat vallen aan in het rivierengebied om ook hier het Duitse verzet op te ruimen. De naam van de operatie: Guy Fawkes.
Bij Drunen steken ze het afwateringskanaal over. Bij de beschietingen in rond Drunen vallen tientallen burgerdoden. De geallieerden rukken snel op en pakken zo’n 370 Duitse militairen op. Doel is de brug bij Heusden. Het laatste grote Duitse bruggenhoofd boven Den Bosch. Als ze in het stadje komen treffen ze puinhopen aan, ontreddering, vreselijk leed.
LEES OOK: Indrukwekkende herdenking en stille tocht voor de 134 slachtoffers van stadhuisramp Heusden
Dinteloord en Klundert
Weer geallieerde luchtaanvallen. De vliegtuigen van de bevrijders zijn heel actief deze laatste fase van de bevrijding in West-Brabant. Zo bombarderen de geallieerden opnieuw Dinteloord, met weer veel slachtoffers. In deze dagen sterven zeker vijftig en mogelijk meer inwoners in de bombardementen op Dinteloord, een deel van die mensen zou nooit worden geïdentificeerd.
Vandaag willen de geallieerden Dinteloord weer aanvallen maar de bevrijders zitten al in het dorp. Ze kunnen vanaf de grond de toestellen met lichtkogels tijdig waarschuwen en terugsturen.
Duitsers ontkomen
Rond Willemstad vlot het niet. De Duitsers voeren nog zelfs een tegenaanval uit bij Oudemolen.
Ze willen ook hier tijd winnen. Zo kunnen de eenheden bij WiIlemstad de rivier overvaren, ontsnappen naar het bezette Zuid-Holland.
Polen veroveren Geertruidenberg en Hooge Zwaluwe. De bevrijders trekken in de avond Klundert binnen.
Bruggen verwoest
De bevrijders bereiken ook Zevenbergen, waar veel schade is en de bruggen verwoest zijn. Ook Hooge Zwaluwe wordt bevrijd net als Heijningen. De Amerikanen komen aan op het buurtschap Zandberg, waar nu industrieterrein Moerdijk ligt. Aan de oevers van het Hollandsch Diep. Daarmee snijden de Amerikanen de Duitse eenheden in West-Brabant doormidden.
Hun commandant, generaal Terry Allen de La Mesa, krijgt het bericht dat hij dringend nodig is in Duitsland, bij Aken.Hun missie is hier volbracht.
Het is bijna gedaan voor de bezetters in Zeeland en West-Brabant. Zware Duitse artillerie wordt nu teruggetrokken uit Brabant. Twee steunpunten 'bruggenhoofden' blijven over: Willemstad en Moerdijk.
De kranten van 1944
Jan de Wit uit Rosmalen verzamelt kranten uit de oorlog en wij mochten in zijn archief kijken. Wil je de krant van deze dag in 1944 ook nalezen, klik dan hier.