'Moffenmeiden' en landverraders moesten eraan geloven

8 mei 2020 om 08:00 • Aangepast 30 mei 2020 om 16:44
nl
8 mei 1945. Nederland is al dagen bevrijd en de geallieerde militairen laten nog steeds op zich wachten. Maar vandaag wordt dat wachten beloond. Intussen grijpen gewapende groepjes jonge mannen hun kans om af te rekenen met (vermeende) landverraders. Dat ontspoort opnieuw.
Profielfoto van Jessica RanselaarProfielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door
Jessica Ranselaar & Willem-Jan Joachems

Ook in het Land van Heusden en Altena wachten ze nog steeds op de 'Tommies', zoals ze in deze tijd worden genoemd. Ook in steden als Amsterdam, Den Haag en Rotterdam zien ze nog steeds Duitse soldaten. Die zijn dan wel verslagen en hebben zich overgegeven maar ze zijn nog niet 'vervangen'.

Vandaag is het dan eindelijk zover. De geallieerden krijgen bevel op te rukken naar het westen. Een Britse eenheid gaat ze al een dag eerder voor. Verkenners zijn dan even kort in het centrum van Amsterdam. Canadese troepen vertrekken vandaag vanuit onder meer de Veluwe, zoals gebruikelijk voorafgegaan door verkenners.

In de loop van de ochtend rijden de Canadezen Utrecht binnen. Rijen dik staat het en de 'Tommies' worden bedolven onder de bloemen. De troepen rijden in de middag Amsterdam, Rotterdam en Den Haag binnen.

Als de Canadese eenheden met hun jeeps en pantserwagens op de Dam arriveren, staan er ook nog gewapende Duitsers rustig langs de kant toe te kijken. Of ze regelen het verkeer. De verhoudingen zijn nu echt gewijzigd: de geallieerden nemen de macht over.

Feestelijke intocht bevrijders Amsterdam 8 mei 1945 (foto: NA)
Feestelijke intocht bevrijders Amsterdam 8 mei 1945 (foto: NA)

Vandaag is ook de laatste dag van de hulpacties vanuit de lucht. De laatste vliegtuigen droppen voedsel voor de noodlijdende bevolking. De hulp door de lucht kan stoppen omdat meer (vaar)wegen open zijn.

Schieten
De feestelijke intocht wordt toch nog steeds ontsierd door incidenten. Zo beschieten leden van de Binnenlandse Strijdkrachten in Diemen per ongeluk een auto met Canadese officieren. De geallieerden zijn het optreden van deze gewapende burgers meer dan beu.

In Bolnes, een dorpje onder de rook van Rotterdam, gaat het helemaal fout. Daar willen leden van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) een meisje oppakken dat een relatie had met een Duitse officier. Dat ontaardt in een schietpartij tussen de BS en de Duitsers met als trieste balans zeker zeven doden, allemaal burgers.

Landverraders
Nu de vijand verslagen is, volgt ook de wraak. Landverraders, zoals Reinoud Rost van Tonningen (1894-1945), worden gearresteerd. Hij is na Anton Mussert, de tweede man van de NSB.

Iedereen die vriendschappelijk omging met Duitse soldaten kan rekenen op gewapend bezoek aan de deur. Dat gebeurt ook in Werkendam.

Daar pakken leden van de Binnenlandse Strijdkrachten zeker vijf vrouwen op die ‘heulden’ met de de bezetter. Hun verhalen zijn uit de vergetelheid gehaald in het boek .

Wraak in Werkendam
De vrouwen worden naar Fort Bakkerskil afgevoerd, dat tijdelijk een gevangenis is. Ook een meisje dat lid zou zijn van een fascistische jongerenclub wordt meegenomen. Ze ontkent maar het heeft geen effect. Ze scheren haar hoofd kaal en besmeuren haar met rode verf. Een andere vrouw wordt naar het gemeentehuis gevoerd en daar kaalgeschoren terwijl de toeschouwers zingen: 'Oranje boven, er kan nog meer af, er kan nog meer af'.

Wraak in een Nederlandse stad (foto: wikipedia)
Wraak in een Nederlandse stad (foto: wikipedia)

Leden van de BS kunnen in alle vrijheid in actie te komen. Ook op 8 mei 1945 is er geen enkele melding over geallieerde bevrijders in het Land van Heusden en Altena. Geen bericht over pantserwagens en jeeps, bloemen en enthousiaste inwoners die De 'Tommies' toejuichen. Het lijkt erop dat de Binnenlandse Strijdkrachten de enige bevrijders zijn deze dag.

Het grootste deel van Brabant is in de herfst van 1944 bevrijd. Diverse plaatsen in het Land van Heusden en Altena moesten nog wachten op het einde van de bezetting in mei 1945. Dagelijks lees je alle gebeurtenissen van die dag in 1945, de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog.

Lees alles over de bevrijding van Brabant op onze themapagina.

Oorlogskranten
De dagen rond de bevrijding zitten vol blijdschap maar ook vol verwarring. De kranten proberen de Nederlanders zo goed mogelijk op de hoogte te houden. Een aantal van deze kranten uit het archief van Jan de Wit uit Rosmalen is
hier te lezen.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.