'Onderzoek naar misstanden bij gedwongen afstand en adoptie loopt niet goed'
Smits heeft onder andere door het schrijven van boeken met getuigenissen over misstanden in de vorige eeuw er mede voor gezorgd dat het onderwerp op de agenda kwam.
Naar schatting hebben in de vorige eeuw zo'n 25 duizend moeders afstand moeten doen van hun kind, vaak direct na de bevalling. Ongeveer 15 duizend van die kinderen zijn tussen de jaren vijftig en halverwege de jaren tachtig ter adoptie afgestaan. Dat gebeurde in verschillende tehuizen. Moederheil in Breda was de grootste, maar de praktijken vonden ook plaats in De Bocht in Goirle.
650 mensen hebben zich aangemeld
Sinds oktober kunnen afstandsmoeders, kinderen en andere betrokkenen zich aanmelden om mee te doen aan een groot onderzoek over de adoptiepraktijken in Nederland. Want dat er in die jaren van alles niet goed gegaan is, is een understatement. Al 650 mensen hebben zich aangemeld en een groot deel daarvan is ook geïnterviewd door mensen van de Fiom, een organisatie die zich bezig houdt met ongewenste zwangerschappen en afstammingsvragen.
Volgens Smits van Waesberghe, dreigt er van alles mis te gaan rondom het onderzoek: “Er zijn mensen die naar ons toe komen met het verhaal dat ze om het verslag van het interview hebben gevraagd, maar dat het geweigerd is. Of ze krijgen hun verslag wel, maar er klopt niets van. Ook is het niet duidelijk waar de verslagen van de interviews eigenlijk allemaal terechtkomen?"
'Leg meldpunt tijdelijk stil'
Blijkbaar zijn het niet alleen klachten die onderling uitgesproken worden, maar zijn er ook mensen die officieel geklaagd hebben, volgens Smits. “Wij zijn geen watjes, maar wel een kwetsbare groep. Als mensen aan de telefoon hun hele verhaal vertellen, zijn ze vaak overmand door emoties. Dan denk je er niet aan om assertieve vragen te stellen.”
Bekijk hieronder het aangrijpende verhaal van Ricky Vosters die onder dwang afstand moest doen van haar kinderen.
De Bredase wil nu dat het meldpunt tijdelijk stilgelegd wordt en dat er orde op zaken gesteld wordt. Niet alleen vanwege de klachten, maar ook vanwege corona.
'Onderzoek moet transparant zijn'
Met andere adoptiekinderen en met steun van afstandsmoeders is er aan de Vaste Kamercommissie van Justitie een brief geschreven met de klachten namens alle belanghebbenden. D66’er Vera Bergkamp heeft vragen gesteld aan minister Dekker hierover.
Ook het Brabantse CDA-Kamerlid Madeleine van Toorenburg vindt dat het onderzoek naar gedwongen afstand en adoptie transparant moet zijn. ”Vera en ik hebben wel wat aarzelingen bij het ter discussie stellen van het hele onderzoek. We snappen heel goed dat de kinderen en moeders problemen hebben met het feit dat de Fiom het meldpunt bemant, terwijl deze organisatie vroeger ook betrokken was bij de adoptie. Tegelijkertijd denk ik dat het toch een goed onderzoek kan worden. Ik ga niet de onafhankelijkheid en integriteit van de onderzoekers ter discussie stellen.”
'Dat wil je teruglezen'
De twee Kamerleden vinden wel dat door de coronacrisis het meldpunt langer open moet zijn en dat de procedure duidelijker en transparanter moet worden. “Het is nogal wat om zoiets te vertellen. Dan wil je weten of je boodschap is overgekomen? Dat wil je dan teruglezen”, aldus Van Toorenburg.
Ook initiatiefnemer Smits Van Waesberghe heeft niet de bedoeling het hele onderzoek op te blazen. Maar dat er wat moet veranderen aan de manier waarop het onderzoek wordt uitgevoerd en hoe de gegevens van de melders worden gebruikt, staat voor haar als een paal boven water.
Afwachten op Kamervragen
Het ministerie van Justitie wilde niet reageren voordat de Kamervragen zijn beantwoord.