Miljoenen onderschepte chatberichten van criminelen betekenen 'aardschok' voor onderwereld

2 juli 2020 om 14:24 • Aangepast 9 juli 2020 om 15:14
nl
Politiediensten in Nederland en Frankrijk hebben een enorm telefoonnetwerk van criminelen uit de lucht gehaald. De agenten konden miljoenen chatberichten onderscheppen over drugshandel, wapens en (dreigende) afrekeningen. Het ligt voor de hand dat er ook van alles in Brabant is ontdekt, zoals drugslabs. Maar de politie wil nog niet ingaan op concrete gevallen, zegt een woordvoerder van de landelijke eenheid.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

Nu is al duidelijk dat dit grote internationale onderzoek de komende jaren vaak terug gaat komen in Brabantse rechtszaken.

Een internationaal onderzoeksteam van rechercheurs slaagde erin om binnen te dringen bij het Franse bedrijf Encrochat. Of de politie het bedrijf 'hackte' is onduidelijk. 'State of the art cybertechnologie' noemt de politie het zelf.

Anoniem
Encrochat verzorgt telefoonverkeer via zogenoemde PGP-telefoons waarmee vooral criminelen anoniem versleutelde berichten kunnen versturen. In Nederland zijn er zo'n twaalfduizend van zulke mobieltjes van het bedrijf in omloop.

Door simpelweg mee te lezen, kregen de agenten zicht op criminelen: oude bekenden en nieuwe spelers. Die dachten veilig te kunnen communiceren. “Duizenden criminelen zijn sinds 1 april live gevolgd. Het was alsof we bij de criminelen aan de vergadertafel zaten”, zei Janine van den Berg van de politie op een persconferentie donderdag.

'Gewetenloos'
Zo volgde de politie ook gesprekken over schietpartijen en afrekeningen. 'Ontluisterend en gewetenloos', noemt de politie die chats. De politie waarschuwde 22 criminelen dat ze gevaar liepen.

Twintig miljoen berichten kreeg de politie in handen. Vierhonderd analisten waren in ons land dag en nacht bezig met het ontrafelen van de berichtjes. Ze zochten door het netwerk bijvoorbeeld op woorden als 'kill' en 'slapen'.

Dit onderzoek met de codenaam '26Lemont' wordt door politie en OM al omschreven als het grootste rechercheonderzoek ooit in Nederland. Het OM noemt het een 'aardschok' voor de georganiseerde misdaad.

Kopstukken
De politie hengelde een ‘goudmijn’ aan onderwereldinformatie binnen: kopstukken, sleutelfiguren, hele netwerken. Als er voldoende bewijs was volgden arrestaties. Zo werden meer dan honderd mensen opgepakt. In Engeland meer dan zevenhonderd. Daarbij vond de politie partijen harddrugs zoals cocaïne en wapens. Verder voorkwam de politie overvallen, gijzelingen, liquidaties en martelingen. De recherche stuitte ook op overheidslekken, zoals bij bij de politie.

19 drugslabs ontdekt
De resultaten zijn indrukwekkend. Agenten konden dankzij de berichten 19 drugslabs oprollen. Of de labs in Vorstenbosch (mei) en Zundert (juni) daar ook onder vallen is onduidelijk. De politie zegt daar nog niets over.

Ook is tienduizend kilo coke opgespoord, zeker 1200 kilo crystal meth, en meer dan 150.000 liter chemicaliën. Er zijn tientallen vuurwapens gevonden, 25 auto's, dure horloges en in totaal twintig miljoen euro contant geld. Opvallend was ook de vondst van politie-uniformen en handboeien.

Taps
Het onderzoek begon in Frankrijk, waar de server staat van Encrochat. In maart 2020 zette de Gendarmerie een onderzoeksteam op. Al snel zag de Franse politie dat het internationaal speelde. Nederland ging meedoen.

Begin juni ontdekten de criminelen dat er iets aan de hand was. Er gingen toen al geruchten over een overheids-hack. Het bedrijf adviseerde op 13 juni aan haar klanten om hun telefoons weg te gooien. Encrochat hield ook op te bestaan. Maar volgens de politie was het toen al te laat voor ze. “We beschikten al over miljoenen berichten”, zegt Andy Kraag van de politie.

Veel info
“Ons bewijs zoekt nu de zaak”, zei Andy Kraag. Hij denkt dat dit nog tot veel meer aanhoudingen gaat leiden. De overkoepelende politiedienst Europol kondigde ‘honderden’ nieuwe onderzoeken aan. De informatie die nu is verzameld gaat over honderd lopende recherche-onderzoeken maar dat worden er in totaal meer dan driehonderd. De verwachting is dan ook dat het woord Encrochat nog veel zal vallen tijdens rechtszaken de komende tijd.

De politie heeft de voorbije jaren vaker computernetwerken met telefoonverkeer uit de onderwereld onderschept, zoals van het bedrijf Ennetcom. Die bewaard gebleven berichten leveren nog steeds informatie op in lopende zaken en ook nieuwe. Maar zo groot als dit waren de voorgaande zaken niet.

LEES OOK:

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.