'Bouwvoorschriften op scholen zijn nooit bedacht om virussen buiten de deur te houden'
Nu de scholen weer opengaan maandag heerst er toch wat ongerustheid onder vooral leraren en ouders over hoe veilig de schoolomgeving is. Ventilatie is een heet hangijzer. Waar het RIVM lange tijd ontkende dat ventilatie een rol speelt in de overdracht van het coronavirus, werd dat later bijgesteld naar dat er 'aanwijzingen' zijn dat ventilatie van invloed is op de verspreiding. "Maar een aanwijzing is nog geen bewijs en dat zorgt ervoor dat iedereen stilzit en afwacht wat er komen gaat", zegt Van Dijken.
Nederland kent maar een handjevol deskundigen op het gebied van ventilatie. Ingenieur Froukje van Dijken, opgegroeid in Nederwetten is een van hen. Zij studeerde in 2004 af aan de Technische Universiteit in Eindhoven op het onderwerp gezonde ventilatie in scholen. Daar had zij ook contact met hoogleraar Wim Zeiler, die zich al vijftien jaar bezighoudt met ventilatie in scholen.
'20 tot 25 procent van de scholen voldoet niet aan minimale eisen'
De hoogleraar is het met zijn oud-student eens dat het bouwbesluit nooit bedacht is om ziekten te voorkomen. Hij schat dat 20 tot 25 procent van de scholen zelfs niet aan deze minimale eisen kan voldoen.
Ventilatiedeskundige Zeiler heeft voor de korte termijn een praktische oplossing voor scholen. "Geef alle 60-plussers de werkplek met de beste ventilatie. Besmettingen gaan er toch komen, maar bescherm dan de meest kwetsbare groep. Geef hen ook een CO2-melder. Zodra deze melder te hoog uitslaat, weet je dat de ruimte geventileerd moet worden. Iedereen moet dan het lokaal een kwartier verlaten en ramen moeten open. Daarna kan er weer gewerkt worden."
'Luchtbehandelingskast op het dak'
Froukje van Dijken kan zich ook vinden in deze 'snelle' oplossing. "Het beste zou zijn als scholen maar ook bedrijven een 'luchtbehandelingskast' op hun dak zouden plaatsen. Die zuigt verse lucht aan en verspreidt die door het gebouw. Oude lucht wordt afgevoerd naar buiten. Maar dit is niet even snel aangelegd en kost geld", zegt ze.
Als scholen vragen hebben over de ventilatie binnen het gebouw worden ze door de overheid doorverwezen naar de GGD. In Brabant krijgen de GGD's nog geen hulpvragen van scholen. "Als we hier vragen over krijgen dan verwijzen we door naar het RIVM die zegt dat er nog geen bewijs is voor een verband tussen coronabesmettingen en ventilatie", reageert een woordvoerder van Hart voor Brabant. "Overigens adviseren we scholen al jaren over het belang van goede ventilatie."
Van Dijken heeft de afgelopen jaren de GGD in Rotterdam ook geholpen om de luchtkwaliteit op scholen te verbeteren. "Het crisisteam van de GGD in Rotterdam waar nu een coronapiek is, heeft mij net gevraagd hen opnieuw te helpen. De overheid heeft zelf richtlijnen opgesteld voor 'frisse scholen'. Dit zijn dus aanbevelingen en geen voorwaarden voor een school. De bedoeling is dat de lucht in school gezond is. Als je deze richtlijnen volgt, dan deugt de lucht op 60 tot 70 procent van de scholen niet."
Nu hebben zowel Zeiler als Van Dijken geen deskundigheid op het gebied van virussen. "Dat klopt, maar medici hebben onze deskundigheid op het gebied van ventilatie niet" kaatst Van Dijken de bal terug. "Het RIVM zegt dat er aanwijzingen zijn dat ventilatie een rol speelt op de verspreiding. Dan zeg ik, beter voorkomen dan genezen."