In spannende misdaadfilms zie je dan vaak agenten die erop los schieten, maar in het echt zal een agent bijna nooit zijn wapen trekken. De-escaleren is het toverwoord bij gevaarlijke situaties.

Eerst gebruikt de agent zijn stem om de verdachte opdrachten te geven (bijvoorbeeld: stop, politie). Als dit niet werkt, mag de agent een wapen gebruiken. Het gaat dan echter nog niet op een pistool, maar om een wapenstok, pepperspray of inzet van de politiehond. Pas op het laatste moment komt het vuurwapen om de hoek kijken.

'Sta of ik schiet'
Als een politieagent in Nederland iemand staande wil houden, dan zegt hij eerst dat hij van de politie is en geeft hij eerst een instructie als "Sta of ik schiet". Direct naar de verdachte schieten mag bovendien niet. Eerst moet er een waarschuwingsschot afgevuurd worden. Daarbij schiet de agent in de lucht.

Er zijn twee uitzonderingen: Als een agent denkt dat zijn leven in gevaar is, mag meteen naar het pistool gegrepen worden. Er is dan sprake van noodweer. Dat geldt ook voor situaties waarbij de politie iemand aan wil houden die van een ernstig feit verdacht worden.

Op benen richten
De politie moet dan op de benen van de verdachte richten, dan is er de minste kans op blijvend letsel of dood. Alleen als een agent echt in gevaar is, mag hij op de romp van een verdachte schieten.

Als een agent zijn wapen heeft gebruikt en de verdachte gewond is geraakt, moet de politieagent zich verantwoorden. De Rijksrecherche doet onderzoek. Is alles volgens de regels gegaan? De agent mag bij tijdens dit onderzoek gewoon blijven werken, tenzij er al twijfels zijn over de vraag of hij echt had moeten schieten.

Als er geen gewonden zijn gevallen, is het ook niet zomaar afgedaan. Er volgt een hoop papierwerk, waaronder een geweldrapportage en eventueel een intern onderzoek. Wat het gebruik van het wapen echt nodig?

LEES OOK:
Vuurwapens gevonden bij controle in Uden, politie lost waarschuwingsschot

Nachtelijke zoekactie in Breda: hoe werkt een arrestatieteam?