Zo komt smartengeld bij nabestaanden terecht als daders niet betalen

18 mei 2022 om 20:00 • Aangepast 30 mei 2022 om 12:36
nl
Naast gevangenisstraffen legt de rechtbank geregeld schadevergoedingen op aan daders van ernstige misdrijven. Die bedragen kunnen hoog oplopen, maar daders kunnen deze schadevergoedingen vaak niet direct betalen. Zo zitten zij bijvoorbeeld soms jaren vast waardoor zij niet kunnen werken. Toch komt het smartengeld zo snel mogelijk bij de nabestaanden terecht.
Profielfoto van Evie Hendriks
Geschreven door
Evie Hendriks

De rechtbank in Den Bosch legde woensdag nog een schadevergoeding van 100.000 euro op aan de jongen die de 15-jarige Meghan doodstak in 2019. De dader was ten tijden van de steekpartij minderjarig en verdwijnt daarom de komende twee jaar in een jeugdgevangenis. Maar hoe komt deze 100.000 euro bij de ouders van Megan terecht? Want van een kale kip kun je niet plukken.

Zodra de rechtbank een schadevergoeding oplegt aan een dader komt het Openbaar Ministerie in actie. Zij geven het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) de opdracht om het geld bij de dader op te halen.

Voorschot door de staat
Kan de dader het bedrag niet binnen acht maanden betalen, dan schiet de staat het smartengeld voor. Bij lichtere zaken schiet de staat tot 5000 euro voor, maar bij zware geweldsdelicten wordt het complete bedrag voorgeschoten.

Maar de dader moet dat bedrag wel terugbetalen. "En we gaan net zo lang door tot we het bedrag hebben", vertelt Marjan van Mierlo van het CJIB. "Daders kunnen een regeling treffen waarmee zij in de gevangenis 12,50 euro per maand aflossen. Zodra zij vrij komen wordt dit bedrag per maand hoger." Het kan daarom zijn dat daders jaren na een gevangenisstraf nog bezig zijn om een schadevergoeding af te lossen aan de staat.

Maar wat als een dader levenslang de bak in moet en niet kan werken om de vergoeding af te lossen? Daarvoor heeft het incassobureau dwangmiddelen. "Dan zullen we deurwaarders sturen die bezittingen in beslag nemen, zoals huizen of auto's. Net zolang tot we aan het bedrag van de schadevergoeding zitten", vertelt Van Mierlo.

Geen maanden wachten
Toch hoeven nabestaanden of slachtoffers geen acht maanden te wachten tot zij geld krijgen voor het leed dat hen is aangedaan. Naast het CJIB keert het Schadefonds Geweldsmisdrijven ook tegemoetkomingen uit aan slachtoffers en nabestaanden. Dat doet het fonds zelfs al vóór er een vonnis van de rechtbank ligt.

"Wij zijn geen rechtbank maar kijken breder naar een zaak. Wij herkennen het leed en geven daar een tegemoetkoming voor", vertelt Maarten van der Wal van het schadefonds.

Zo kunnen bijvoorbeeld ook slachtoffers van zedenzaken een tegemoetkoming krijgen zonder dat er een rechtszaak wordt aangespannen, wat vaak niet gebeurt bij deze zaken. En dat is belangrijk volgens Van der Wal.

Belangrijk voor slachtoffers
"Wij zijn een vangnet voor slachtoffers en nabestaanden. Zodra er schade aangetoond kan worden, krijgen zij niet alleen een tegemoetkoming maar ook een brief waar in staat dat we het leed herkennen. Deze brief doet hen vaak veel meer dan het geld zelf."

De tegemoetkoming vanuit het Schadefonds Geweldmisdrijven staat los van het CJIB, maar het geld komt niet bovenop de schadevergoeding die door de rechtbank wordt geëist. "Als er al geld is uitgekeerd door het schadefonds en de rechtbank later beslist over een schadevergoeding voor de slachtoffers of nabestaanden dan wordt de tegemoetkoming hierin verekend."

De ouders van Megan zullen dus binnen een jaar de schadevergoeding van 100.000 euro ontvangen. Maar de dader zal nog een aantal jaren bezig zijn om de staat terug te betalen.

LEES OOK: Jongen die Megan doodde met 35 messteken veroordeeld voor moord

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!