Boer Arjan wil zijn boerderij én natuurgebied De Peel redden

28 september 2022 om 20:00 • Aangepast 29 september 2022 om 11:13
nl
Boer Arjan Manders zit met zijn koeien maar 140 meter van natuurgebied De Peel vandaan. Uitbreiden mag hij niet meer, de stikstofuitstoot moet naar beneden. En beregenen mag niet meer en draineren ook niet. Een ramp voor het gras en de mais die Arjan voor zijn koeien teelt. In een poging het voortbestaan van de boerderij te redden, is hij nu samen met waterschap Aa en Maas begonnen met een irrigatie-experiment. Doel: het grondwater zo hoog houden dat zijn gewas goed blijft en tegelijk zorgen dat De Peel niet uitdroogt.
Profielfoto van Alice van der Plas
Geschreven door

Natuurgebied De Peel ligt een stuk hoger dan de omgeving. “Als je van hier naar de kerktoren in Zeilberg rijdt, dan zit je ineens zes meter lager”, zegt Arjan van Leeuwen, de zwager van Arjan Manders. Samen runnen ze de familieboerderij, die de opa van Van Leeuwen in de jaren 50 begon. “Toen werd er nog niet gekeken naar de natuur. Er moest na de oorlog gewoon voedsel geproduceerd worden”, zegt Arjan Manders.

"Je moet iets, anders ben je afgeschreven."

Nu heeft de natuur wel prioriteit. Zo moet op De Peel het unieke veenmos weer welig gaan tieren en daarvoor is regenwater nodig. Ander water kan niet op De Peel gebruikt worden. Om het regenwater vast te houden, is een hoge grondwaterstand nodig in de omgeving van het natuurgebied, zodat het niet leegloopt. En dat is moeilijk voor de boeren daar, die het grondwater ook nodig hebben om hun gewassen te kunnen beregenen.

Arjan Manders zit met zijn boerderij in de zogeheten bufferzone rondom De Peel. Die is ingesteld om het natuurgebied zoveel mogelijk te beschermen. Het is een gebied van 7000 hectare. Hij vreesde voor zijn gewassen. “Je moet iets, anders ben je afgeschreven. Toen kwam het idee om op het land een zogenaamd subirrigatie-systeem aan te leggen.”

"Het was wel spannend."

Het land van de boerderij, twaalf hectare, werd omgeploegd. “Dat was wel spannend, want je weet niet wat het met je grondstructuur doet.” Op 90 centimeter diepte, om de vijf meter, kwamen drainageslangen te liggen. “Eigenlijk mag het niet, want je mag hier niet draineren, maar we hebben voor de pilot een vergunning gekregen”, zegt Arjan. Hij onttrekt dan ook geen water aan het land, maar pompt er juist water bij.

Het water komt nu uit de Maas, via het Deurnes kanaal in de slangen op het land van Arjan terecht. “Er is alleen een pompje voor nodig om het water het land op te krijgen, dus je gebruikt veel minder energie dan met een haspel en een sproeier. Het is ook veel minder werk.” Als boer moet je dus wel op een gunstige plek bij een waterbron zitten. "Maar het moet mogelijk zijn om het water ook naar boeren te brengen die wat verder weg zitten."

"De Peel is voor ons ook belangrijk, we kunnen niet zonder."

Het systeem gaat automatisch water afgeven als de grondwaterstand te laag wordt. Arjan kan zelf ook bijsturen. “Het is wel even wennen om met het systeem te werken. Maar dit jaar was een heel goed jaar om te testen met alle droogte. Wij hebben onze gewassen heel goed kunnen houden en de grondwaterstand hoog, zonder te hoeven beregenen.” En dus is Arjan een stuk positiever gestemd over de toekomst.

“Ik denk dat we het allebei kunnen. Een boerderij hebben én hart voor de natuur. De Peel is ook voor ons belangrijk, we kunnen niet zonder. Je kunt hier de veehouders wel weg willen jagen, maar hun grasland kan die hoge grondwaterstand goed verdragen. Als je hier allemaal over gaat op akkerbouw, dat niet tegen een hoge grondwaterstand kan, dan droogt De Peel alsnog uit.”

Het irrigatiesysteem van Arjan is een pilotproject dat 3 tot 5 jaar gaat duren.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.