Miljoenen naar uitkoop van boeren, maar in Oirschot komt een nieuwe stal
De vergunning voor de uitbreiding van het aantal varkens in Oirschot werd in 2020 al afgegeven. Naast de bijna 8000 varkens en biggen die de ondernemer daar al had, mocht hij uitbreiden met een kleine 12.000 vleesvarkens. De laatste 5000 komen in de stal die nu nog wordt gebouwd aan de Kattenbergsesteeg.
Een ondernemer die niet alleen flink groeit in Oirschot, maar ook in Heukelom. Daar groeit zijn bedrijf naar 18.000 varkens. Bijna een verdubbeling. Extra bijzonder, omdat zijn bedrijf pal naast de eerst uitgekochte piekbelaster van Brabant ligt. De buurman werd voor 2,5 miljoen uitgekocht. Die 10.000 varkens gaan verdwijnen.
"De varkens die er hier bijkomen, verdwijnen dus op een andere plek."
Volgens de Oirschotse wethouder Joep van de Ven klopt het beeld niet dat het aantal varkens toeneemt. "De varkensrechten die deze ondernemer nodig heeft komen van een andere varkenshouder die stopt. De varkens die er hier bijkomen, verdwijnen dus op een andere plek. Het aantal varkens neemt dus niet toe", zegt van de Ven.
En hoe vreemd het ook klinkt, het is weldegelijk goed voor het verminderen van de stikstofuitstoot. "De stoppers hebben vaak nog een oude stal. De varkensrechten gaan over naar een ondernemer die wel de stalaanpassingen doet en er zo dus voor zorgt dat de uitstoot afneemt."
Maar ook in de buurt van deze nieuwe stal in Oirschot trokken de gemeente en de provincie al de portemonnee. Zo werd de vergunning van varkensboer Van Hal ingetrokken. Zo werd voorkomen dat Van Hal vlak naast natuurgebied De Kampina 19000 varkens zou huisvesten. De stal aan de Logtsebaan komt er dus niet. Nog geen drie kilometer verderop verrijst nu dus wel een andere stal.
"Hoe kan het wegcijferen van niet bestaande dieren zorgen voor minder uitstoot?"
De Statenfractie van de Partij voor de Dieren zet grote vraagtekens bij de gang van zaken. Fractievoorzitter Anne-Miep Vlasveld: "Op papier wordt het kloppend gemaakt: verdubbeling van het aantal varkens zou, dankzij nieuwe stalsystemen, voor mínder uitstoot van stank en stikstof zorgen. Maar bijna iedereen die een beetje kan rekenen, kan zien dat dit niet klopt. Bijna een verdubbeling van het aantal varkens kan niet zorgen voor minder uitstoot.
In praktijk zien we nu ook dat er gerekend wordt met uitstoot van bedrijven waar de vergunning voor is aangevraagd en is toegekend maar niet is gebruikt. Hoe kan het wegcijferen van niet bestaande dieren zorgen voor minder uitstoot?"
"Deze stal ligt te ver van De Kampina om voor uitkoop in aanmerking te komen."
Wethouder Van de Ven benadrukt dat het totaal aantal dieren in Brabant echt afneemt. "Ondernemers die worden uitgekocht via de uitkoopregeling van de provincie raken hun rechten kwijt. Die dieren komen dus nooit meer terug, die rechten zijn uit de markt. Dat zorgt dus voor een afname van de totale stikstofdeken over Nederland. De uitbreiding in Oirschot, meer varkens in een schonere stal, kan wel, omdat deze stal te ver van het Natura2000 gebied De Kampina ligt om voor uitkoop in aanmerking te komen."
Het 'verplaatsen' van varkensrechten zorgt dan niet voor een absolute groei in het aantal dieren, het leidt wel tot concentraties, zoals nu dus in Heukelom en Oirschot. Een onderneming met op twee plekken bijna 20.000 dieren heeft dus op twee plekken een megastal. Zo voelt de aanpak van het stikstofprobleem toch als twee stappen vooruit en weer eentje terug, zegt de Partij voor de Dieren.
"Dit is water naar de zee dragen."
"Gesleep met varkensrechten is natuurlijk belachelijk. Partij voor de Dieren is voor een totale stop op vergunningverlening voor uitbreiding en voor nieuwe stallen. De kraan moet dicht want er is al genoeg te dweilen! Het is desastreus dat de provincie toch gewoon doorgaat met boeren laten investeren in nieuwe tovervloeren en luchtwassers die vaak onvoldoende blijken te werken. Daarmee zijn de vele miljoenen euro’s voor uitkoop (deels) weggegooid geld", zegt Vlasveld.
Vlasveld gaat verder: "Kijk naar Heukelom. Aan de ene kant van de straat een veehouderij opkopen, om aan de andere kant van de straat het aantal varkens te laten verdubbelen, is water naar de zee dragen. Dan mist er echt een integrale blik op alle uitdagingen waar we als samenleving nu mee te maken hebben, en dan gaat er kostbare tijd verloren. Los nog van al die miljarden gemeenschapsgeld die we zo weggooien."
Ook de Brabantse Milieu Federatie is ongelukkig met de komst van de nieuwe stal naast de A58. Via de rechter probeert de milieuorganisatie de ingebruikname van de stal nog tegen te houden. De zaak dient op 25 oktober voor de rechtbank in Den Bosch.