Niemand anders dan Doe Maar kon het beter verwoorden. In 1982 kwamen ze met het liedje ‘De Bom’. Het was een reactie op een omstreden kabinetsbesluit: de plaatsing van 48 kruisraketten op vliegbasis Woensdrecht. Allesvernietigende atoombommen.

Volkel had ze al
Wat bijna niemand toen wist: de bom was er al. Die lag in Volkel, sinds de jaren zestig. En niet eentje. Dat waren dan wel lichtere bommen die in Woensdrecht moesten komen, qua gewicht en effect. Maar toch. Het geheim van Volkel bleef goed bewaard tot ver na de Koude Oorlog.

De angst was groot, niet alleen in Nederland. Dat zag je ook terug in de Top 40. Zoals Righeira met 'Vamos a la playa' (1983). Bekend in Nederland werd Klein Orkest met 'Over de muur' (1983). Zelfs Kinderen voor Kinderen zong 'Brief aan Ernst' (1983), waarin de jonge zangeres Krista vertelde bang te worden van het nummer 'De Bom'. Ze uitte haar angst naar frontman Ernst Jansz.

Derde Wereldoorlog
Die angst was terecht, zo bleek. In 1983 ging het bijna echt mis. De Russische commandant Stanislav Petrov zat op 26 september 1983 in zijn commandopost net buiten Moskou. Op zijn computers verscheen ineens een Amerikaanse raketaanval: de Derde Wereldoorlog leek begonnen.

In plaats van groot alarm te slaan en raketten af te vuren deed hij … niks. Petrov dacht: dat kan niet kloppen. Hij zag het goed. Het was een computerstoring. De wereld ging langs de rand van de afgrond.

Amper een maand later kwam Nederland in opstand tegen kernwapens. In oktober 1983 stroomden meer dan een half miljoen demonstranten samen in Den Haag. Met als slogan: alle kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland. Niemand besefte dat we kort daarvoor dicht bij een nucleair armageddon waren.

Ongelukken
Ook de Amerikanen hadden vaker zo’n computerstoring. En er waren tientallen ongelukken met atoombommen. Zeker één atoombom zijn de Amerikanen kwijt. Die ligt al een halve eeuw onder het ijs bij Groenland.

Muzikaal kwam die dreiging eigenlijk de hele jaren tachtig terug in de muziek. Denk aan: Alphaville met 'Forever Young' (1984), Ultravox met 'Dancing with tears in my eyes' (1984) Elton John met 'Nikita' (1985), Sting met 'Russians' (1985) en Tears for fears met 'Everybody wants to rule the world' (1985). En zo zijn er nog veel meer.

Leningrad
De vernietiging van de mensheid zou er in de jaren tachtig niet van komen. De Sovjet Unie (voorloper van Rusland) kon de wapenwedloop niet bijbenen en besloot dat het anders moest. De Amerikanen ook. Dat leidde in 1989 tot het magische jaar van de val van de muur. Maar ook het jaar van Neil Young en Rocking in the free world. En: Billy Joel met Leningrad. Met de fameuze zin waarin hij zong dat hij nooit heeft geweten dat hij vrienden had, in Leningrad.

De ijskoude tijden van de Koude Oorlog zijn weer helemaal terug net als de vrees voor atoombommen. Maar gelukkig hebben we de muziek en herinneringen nog. En de wetenschap dat het zomaar ook ineens goed kan aflopen.

Omroep Brabant Radio duikt deze week in Het Gevoel van de Jaren 80. We stappen in een tijdmachine en gaan zo’n 40 jaar terug in de tijd. Je hoort nog deze hele week de beste muziek uit de jaren 80. Wil jij exclusief naar de film 'E.T.' in de bioscoop? Luister naar 'Het Gevoel van de Jaren 80' en win kaartjes!

LEES OOK:

Niek vocht in de jaren tachtig tegen kruisraketten: 'Wij maakten verschil'

Een regen van Woensdrechtse kruisraketten op het rode gevaar

Stiekem op de foto met een atoombom op vliegbasis Volkel