Boer Wilco doet het anders en met bomen

2 april 2023 om 08:00 • Aangepast 13 april 2023 om 02:04
nl
Boer Wilco de Zeeuw pakt het werk op zijn akkers anders aan. Op zijn terrein in Slabroek zie je geen strakke akkers met maar één gewas. Ook zie je geen grote kale weilanden. Wilco doet aan agroforestry en dat is eigenlijk 'ouderwets' boeren door bomen, gewassen en dieren door elkaar te houden en te laten leven. "Dit is echt de toekomst."

Wilco loopt over een van zijn akkers. “Dit is een nashipeer, dit is een stoofpeer en een peperboompje. Hier staat een perzik en een paw paw boompje, daar weer een zwarte bes.” De bomen zijn nog klein. De eerste bloesem staat er al wel in. “Dat heb je met meerjarige gewassen. Het duurt even voor je er van kan oogsten”, zegt Wilco.

Het klinkt als een wat vage term; agroforestry. “Het is een combinatie van bomenteelt en voedselproductie”, legt Wilco uit. “Je produceert voedsel met meerjarige gewassen. Dus met bomen en struiken.” Eenjarige gewassen zijn bijvoorbeeld maïs of graan.

“En tussen die bomen, ja, dat ligt er aan”, gaat Wilco verder. “In deze akker zit er vijf meter tussen de bomen. Hier lopen bijvoorbeeld mijn kippen in een speciale kippenwagen. Op andere plekken staan de bomen op tien of vijfentwintig meter van elkaar. Daar heb ik dan weiland of akkerbouw.”

Agroforestry zorgt vooral voor meer biodiversiteit en het is veel beter voor de bodem. De boerderij van Wilco staat in het buurtschap Slabroek midden op de Maashorst bij Uden. Het is één van de droogste plekken van Brabant.

"Door de droogte zijn we met bomen begonnen."

“Die droogte is één van de redenen dat we met bomen zijn begonnen”, zegt Wilco. “Vooral om de wind te breken. Door bomen krijg je windluwe plekken. Alles groeit beter in de luwte. En je hebt minder verdamping. Daarnaast kunnen bomen het vocht veel dieper uit de grond halen.”

Zo heeft Brabant heel veel droge gebieden. “Ik denk dat we met agroforestry daar een hele goede stap in kunnen zetten”, zegt Wilco. Bomen zorgen voor een veel betere bodem die veel beter vocht kan vasthouden.”

Brabant loopt voorop met deze manier van boeren. Zes jaar geleden werd het Agroforestry Network Brabant (ANB) opgericht. Inmiddels zijn er al 50 bedrijfsplannen uitgevoerd en zitten er nog een heleboel in de pijplijn. Voorzitter van het Brabantse netwerk is Piet Rombouts. "Hier in Brabant hadden we jaren geleden al door dat de noodzaak voor verduurzaming groot was."

"Het duurt jaren voor je er de vruchten van kan plukken."

Dat deze manier van boeren goed is voor de bodem is duidelijk. Maar een verdienmodel is in het begin ingewikkeld, zegt Rombouts. "Bomen zijn duur en het duurt jaren voor je er letterlijk de vruchten van kan plukken. Daarom helpen wij, de provincie, met de investering. Dan is het voor boeren veel beter te behappen. Want met die opstarthulp is het verdienmodel er zeker."

Al die bomen op akkers en weilanden maakt het boeren er niet makkelijker op, zegt Wilco. “Er gaat meer menselijke arbeid in zitten”, zegt Wilco. “Maar daar staat tegenover dat agroforestry meer gaat opleveren dan gewone landbouw.”

En zo is Wilco niet meer afhankelijk van een paar gewassen. “Ik heb zo’n zeventig soorten staan. Dus als de oogst van eentje wat minder is, heeft dat niet zo’n grote gevolgen.” Sowieso is zijn hele verdienmodel anders. Hij verkoopt zoveel mogelijk rechtstreeks aan de consument. “Yoghurt, boter, kaas en eieren. En vanuit het voedselbos muesli en havermout’, zegt Wilco. “Er gaan nog veel meer producten komen als de bomen volgroeid zijn."

Tegen andere boeren zegt hij dat ze vooral klein moeten beginnen. “Je hoeft niet in één keer een heel voedselbos neer te zetten. Begin bijvoorbeeld met één rij bomen op je akker of weiland.”

De inzet van de provincie blijft niet onopgemerkt in Den Haag. "Het Rijk ziet ons echt als voorbeeld", zegt Rombouts. Hij hoopt dan ook op wat extra financiële middelen. "Want boeren zien de noodzaak. Dit is echt de toekomst."

Agroforestry in Slabroek (foto: Jos Verkuijlen)
Agroforestry in Slabroek (foto: Jos Verkuijlen)
Agroforestry in Slabroek (foto: Jos Verkuijlen).
Agroforestry in Slabroek (foto: Jos Verkuijlen).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!