Deskundige: Efteling zocht grenzen van de wet op en de gemeente dacht mee
De gemeente Loon op Zand is tijdens de coronapandemie creatief omgegaan met de regels. Horecazaken en de terrassen waren dicht, terwijl in de Efteling extra terrassen geplaats mochten worden. Een supermarkt past niet in het bestemmingsplan, dan verzinnen ambtenaren maar een andere naam. Alles om de Efteling te helpen. Dat blijkt uit meer dan 200 mails en andere documenten die de gemeente Loon op Zand op verzoek van Omroep Brabant openbaar heeft gemaakt.
“In theorie is natuurlijk iedereen gelijk voor de wet."
Julien van Ostaaijen is bestuurskundige aan de Avans Hogeschool en aan de Universiteit van Tilburg. “In theorie is natuurlijk iedereen gelijk voor de wet. Dat geldt ook voor dat soort organisaties en bedrijven. Het is aan alle overheden om daar toezicht op te houden. Alleen weet je in de praktijk natuurlijk dat het soms net iets anders kan werken”, vertelt hij.
“Gemeentes hebben bijvoorbeeld een beperkt aantal buitengewone opsporingsambtenaren. Waar stuur je die boa's naartoe? Geef je prioriteit aan de kleine of grote horeca? In de praktijk maak je altijd wel keuzes die voor enige ongelijkheid kunnen zorgen”, zegt hij. “Iedereen zal zeggen dat de Efteling een ander soort bedrijf is dan de lokale kroeg. Maar de vraag is of de coronaregels op dezelfde manier werden toegepast.”
“Sommige ambtenaren spreken zich echt uit tegen wat er in de Efteling gebeurt."
Het valt Van Ostaaijen in de stukken op dat er veel discussie was binnen de gemeente. “Sommige ambtenaren spreken zich echt uit tegen wat er in de Efteling gebeurt. Anderen lijken daar wat minder moeite mee te hebben en zijn wat meer aan het meedenken: wat kunnen we binnen de huidige regels doen, zodat een belangrijk bedrijf als de Efteling zo normaal mogelijk open kan blijven?”
De bestuurskundige zegt verder: “De overheid hoort zich net als iedere inwoner aan de wet- en regelgeving te houden. Dat geldt ook voor ambtenaren en ook voor bestuurders. Wat wel kan, is meedenken in de grijze ruimte die er bij alle wetten en regels is.”
"De Efteling heeft het voordeel dat er maar één van is en geen duizenden."
In november 2021 was het verplicht om een coronacheck met QR-code te doen in bioscopen, theaters en horeca en op terrassen. In de Efteling was het niet verplicht om bij de ingang een QR-code te laten zien en werd alleen in een aantal eetgelegenheden om de QR-code gevraagd.
De gemeente nam het destijds voor het pretpark op. De gemeentewoordvoerder benadrukte dat alles in de Efteling een attractie is, ook de filmvoorstelling Fabula. “De 4D-bioscoop is geen bioscoop. De enige overeenkomst is een film op een doek. De definitie van een bioscoop is veel meer dan dat.”
Hierover zegt Van Ostaaijen: “Ik denk dat heel veel bedrijven in die tijd de grenzen van de wet opzochten. De Efteling heeft het voordeel dat er maar één van is en geen duizenden, zoals bij een kroeg. Dan vraag je sneller om een uitzonderingspositie. Als de rechter daar nog geen duidelijke uitspraken over heeft gedaan, is het de vraag in hoeverre anderen daarin mee willen gaan. En de gemeente heeft dat tot op bepaalde hoogte willen doen.”
“Je kan altijd naar de rechter stappen als je vindt dat de wet is overtreden."
Op de vraag of een horecaondernemer naar de rechter kan stappen als die zich oneerlijk behandeld voelt, zegt Van Ostaaijen: “Je kan altijd naar de rechter stappen als je vindt dat de wet is overtreden. Maar het is juridisch heel lastig om te zeggen of de gemeente fout is geweest.”
“De Efteling zal zeggen: wij zijn een ander soort bedrijf dan de lokale horeca in Kaatsheuvel. Het is een pretpark met meer voorzieningen dan in een normaal horecabedrijf. De vraag is of dat juridisch houdbaar is. Dat weten we niet, het is op dit moment de ene mening tegenover de andere”, besluit de bestuurskundige.
Het onderzoek wordt ook uitgelegd in de YouTube-serie 'Hoe..?'
DIT VIND JE OOK INTERRESANT:
Efteling voorgetrokken tijdens coronacrisis met terrassen en supermarkt
De gemeente nam het in 2021 op voor de Efteling
Uit dit onderzoek blijkt dat de Efteling meer voor elkaar kreeg dan andere ondernemers
Heb je een tip? Mail onze onderzoeksredactie, of stuur 100% anoniem een bericht via het extra beveiligde Publeaks.