Geen alcohol onder 18 lastige opgave: 'Wat er op de jeugd afkomt, is bizar'

20 december 2023 om 18:00 • Aangepast 29 december 2023 om 02:01
nl
Tien jaar geleden ging de leeftijdsgrens voor het kopen van alcohol van zestien naar achttien jaar. Toch weten veel minderjarige jongeren, vaak via allerlei omwegen, de fles drank wel te vinden. Deskundigen kijken daar niet van op: "Als je het totale probleem ziet, moet je je niet verbazen. Drinken is heel normaal in onze samenleving, de reclames zijn toegenomen en supermarkten zijn agressiever geworden qua marketing."
Profielfoto van Lobke Kapteijns
Geschreven door

Omroep Brabant benaderde Brabantse jongeren op social media en vroeg naar hun alcoholgebruik. Ruim 1.300 Brabantse jongeren reageerden. Acht op de tien minderjarige jongeren zegt wel eens alcohol te drinken.

Nico van der Lely is kinderarts en oprichter van de Alcoholpoli. In 2008 opende ook zo'n poli in Eindhoven. Minderjarige jongeren die met teveel drank op in het ziekenhuis belanden, komen daar terecht. Ze krijgen voorlichting en moeten aan de slag met hun alcoholgebruik.

Als Van der Lely hoort dat zo'n tachtig procent van de minderjarige jongeren ooit alcohol zegt te drinken, is hij niet direct verbaasd. "Er zijn in Nederland hotspots, zoals Oost-Brabant, waar deze trend nog waarneembaar is. Maar het is wel verbeterd in de loop der tijd."

"We hadden zelfs een jongetje van tien jaar met een alcoholvergiftiging."

De gemiddelde leeftijd waarop jongeren met teveel drank op in het ziekenhuis belanden, is gestegen (zo blijkt uit cijfers). "Vroeger had je een gemiddelde leeftijd van dertien jaar, nu is dat zestien jaar. Toen we net begonnen met de poli, hadden we zelfs een jongetje van tien jaar met een alcoholvergiftiging. Dat zien we nu niet meer."

Hij wijst erop dat landelijk gezien ook een minderheid van de ouders het oké vindt als er wordt gedronken onder achttien jaar. "Vroeger was dat een meerderheid. In sommige gebieden zie je nog wel dat die cultuur blijft bestaan. Maar ik had ook niet verwacht dat het in tien jaar zou veranderen. Daar hebben we langer voor nodig."

Zo'n cultuurverandering kan volgens hem wel zo'n dertig jaar duren. "In Italië is het de cultuur om enkel een wijntje te drinken, aangelengd met water, op het moment dat oma jarig is. Dat is heel anders dan bijvoorbeeld onder studenten in Eindhoven. Daar wordt op maandag, woensdag en vrijdag gedronken en dan moet het weekend nog beginnen."

"De alcohollobby wordt wakker en zegt dat 'het glas van de Nederlander wordt afgepakt'."

Het aantal patiënten dat op de poli terecht komt, ligt volgens Van der Lely al jaren op negenhonderd kinderen per jaar. "Het neemt niet toe maar het neemt ook niet af. De gemiddelde leeftijd is toegenomen maar we zijn er nog niet. Nu is het aan anderen."

Ook Wim van Dalen, directeur van STAP (kennisinstituut voor alcoholbeleid) ziet dat cijfers stagneren en vindt dat de overheid aan zet is. "Als je het totale probleem ziet, moet je je niet verbazen. Drinken is heel normaal in onze samenleving, de reclames zijn toegenomen, supermarkten zijn agressiever qua marketing." Van der Lely beaamt dat: "Wat er tegenwoordig op de jeugd afkomt, dat is bizar."

Ook de prijs is al jarenlang te laag als je kijkt naar de schade die het veroorzaakt, vindt Van Dalen. Die kosten lopen volgens het RIVM in de miljarden per jaar. "We weten dat er jaarlijks ruim achtduizend alcoholgerelateerde doden zijn, alcohol is kankerverwekkend. Maar als je zegt: 'overheid, doe iets', wordt de alcohollobby wakker en wordt er gezegd dat het betuttelend is, dat 'het glas van de hardwerkende Nederlander wordt afgepakt'. Het blijft lastig om dan politiek iets voor elkaar te krijgen."

De experts pleiten onder meer voor eerlijke informatie, zoals etiketten op de verpakking waarop staat aangegeven wat alcohol met je doet. Van Dalen: "Je wilt dat mensen weten wat ze drinken, dat ze er goed over na kunnen denken, dan kun je risico's accepteren. Eerlijke informatie en mensen niet aanzetten om alcohol te drinken. Maar we leven in een wereld van marketing."

Ook onder jongeren is er weinig kennis over de schade die alcohol teweegbrengt, ziet Van der Lely. "Meer dan 90 procent van de kinderen op de Alcoholpoli zegt na een opname: 'Waarom wist ik dit niet?!' Het percentage dat na zo'n eerste bezoek nog een keer bij de poli komt, is twee procent. Dat zijn met name kinderen uit families waar veel wordt gedronken. Zie dat maar eens uit een gebied als Oost-Brabant te halen."

In de nieuwe video van HOE..? onderzoeken we het alcoholgebruik van Brabantse jongeren:

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!