Max Loewenstein van de Joodse Gemeente Brabant heeft maandag aangifte gedaan om een sticker die pal onder een Davidster op het hek van een Joodse begraafplaats in Eindhoven was geplakt. De sticker waar 'Hitler had gelijk' op staat, is ondertekend door de extreemrechtse groep ‘Nationale Volks Socialisten’.

Op een viaduct langs de A58 bij Oirschot hangt al zeker maanden een poster die verwijst naar een extreemrechtse neonazi-documentaire.

"Zulke stickers en posters hebben drie verschillende doelen. Ten eerste wil de groep er een eigen identiteit mee uitstralen. Zo kan het een test van een lidmaatschap zijn of een manier om cool te doen", zegt Kadijk. "Daarnaast wil de groep hun extremistische ideeën promoten en mogelijk ook nieuwe leden vinden, vooral als er linkjes of QR-codes op staan waarmee mensen lid kunnen worden van een groep", vertelt ze.

"Zo hopen ze dat mensen de beelden bekijken die gedeeld worden in een groep en dat mensen ook overtuigd raken van hatelijke ideeën. Het doel van extreemrechts is om een land te creëren waarin hun ideeën gelden en waar mensen die anders denken weg zijn." Tot slot hopen de extremisten volgens Kadijk impact te hebben op bepaalde slachtoffergroepen. "Met bepaalde uitingen willen ze expliciet zeggen 'jij bent hier niet welkom', vooral bij symbolische plekken zoals een Joodse begraafplaats", stelt de onderzoeker.

In het geval van de sticker in Eindhoven gaat het volgens Kadijk om nazisme. "Dat zie je aan de symbolen, het kleurgebruik en de teksten. Deze groepen hebben niet veel op met mensenrechten en de democratische rechtsorde." Toch maken andere extremistische groepen ook gebruik van posters en stickers om hun gedachtegoed te verspreiden. Extreemlinkse groepen of anti-institutionele groepen die tegen de democratie zijn, geeft ze voorbeelden.

Is het wel verstandig dat media aandacht besteden aan de uitingen van extremistische groepen, als zij met name uit zijn op een podium voor hun ideeën? "Het is goed dat er aandacht is voor de impact van deze uitingen, zeker als de impact zo groot is als op de begraafplaats. Het is heel beangstigend voor slachtoffers en deze angst is niet onterecht", zegt Kadijk. Het risico is volgens haar wel dat de populariteit van de groepen toeneemt door ze een podium te geven. De onderzoeker raadt media daarom aan om de impact en gevaren van de uitingen te benoemen, maar niet direct door te verwijzen naar de directe bron.

Het is volgens haar overigens vaak erg lastig om te achterhalen wie deze posters of stickers ophangt. Als dat wel duidelijk wordt, aan de hand van bijvoorbeeld camerabeelden, kunnen daders volgens Kadijk in sommige gevallen worden berecht. "Vrijheid van meningsuiting is heel breed in ons land, maar het kan worden begrensd met juridische artikelen zoals haat zaaien, discriminatie of opruiing. Sommige uitingen zijn daarom strafbaar en wild stickeren mag ook niet overal", besluit de onderzoeker.