Frits van Eerd: 'Dit doet zo zeer, ik zal blij zijn als het voorbij is'
Liveblog
Verder met Theo E.
Theo E. mag nu uitleggen hoe zijn administratie in elkaar zat. Hij wordt ervan verdacht de belasting te hebben opgelicht. Deze zaken hebben niet zoveel te maken met Frits van Eerd en zeggen meer over Theo E. Dit liveblog wordt daarom nu afgesloten.
Dinsdagochtend is er weer een liveblog over deze zaak. Dan zullen de officieren van justitie proberen aan te tonen waarom Frits van Eerd wel schuldig is aan omkoping en witwassen. Morgenochtend wordt ook de strafeis bekend.
Van Eerd is klaar met de eerste dag
De behandeling van de aanklachten tegen Van Eerd zijn klaar. De rechtbank gaat verder met de belastingontduiking en andere aantijgingen tegen Theo E. Van Eerd mag blijven luisteren, maar die kiest ervoor om de rechtbank te verlaten.
Celstraf
Wat zou u vinden van een celstraf, vraagt de rechter. "Daar wil ik niet over nadenken", zegt Van Eerd. "Ik heb het niet gedaan."
"Van de ene op de andere dag is alles weg", mijmert Van Eerd. "De media willen me continu het afgrondje induwen. Ik ben maar gestopt met lezen. Het doet zo zeer. Ik hoop dat ik snel uit deze ellende ben."
Emotionele reactie Van Eerd
Waar Van Eerd eerder fel en duidelijk was, is hij nu emotioneel nu het over hemzelf gaat. Hij steekt een lang betoog af wat hij, samen met anderen, heeft opgebouwd in zijn leven:
"Zonder integriteit en vertrouwen kom je nergens. Ik werd op 13 september 2022 van mijn bed gelicht en wist niet eens waarvoor. Ik zat uren in de auto op weg naar Assen, maar het ging dus over Theo E."
"Ik moest een paar dagen blijven en het voelde alsof ik tegen een muur praatte. En nog steeds heb ik dat een beetje", vertelt hij met een snik in zijn stem.
Sinds de inval heeft Van Eerd geen werk meer, vertelt hij. Want hij stopte als CEO van Jumbo en heeft geen andere baan. Het doet hem duidelijk pijn dat hij wordt verdacht van witwassen en omkoping. Gelukkig is zijn familie nog bij elkaar, vertelt hij. Alleen zijn vader is ondertussen overleden.
Persoonlijke omstandigheden
De zaak gaat weer verder. Nu komen de persoonlijke omstandigheden van Frits van Eerd aan de orde. Alle verdenkingen zijn inmiddels behandeld.
"De impact is enorm, extreem groot", vertelt hij. "Ik begrijp dat het allemaal vragen oproept, maar ik ben er geen onderdeel van. Ik ben geboren ondernemer. Maak van veel zaken een succes. Niet alleen bij Jumbo."
Pauze
En na dit onderdeel is het weer pauze. Nu tot half vier. Het belooft vandaag een lange zit te worden.
Alle getuigen behandeld
Alle getuigen die Van Eerd heeft ingeschakeld zijn behandeld. Allemaal zijn het mensen die ooit iets kochten of verkochten van of aan Van Eerd. Het werd gepresenteerd als feiten. Maar wat de rechtbank er uiteindelijk mee doet, is nog de vraag.
Auto verkocht voor 62.000 euro
De laatste getuige, een goede vriend, verkocht een Audi Quattro van Van Eerd aan een Duitser voor 62.000 euro. Deze Audi stond op naam van deze goede vriend en de vraag is waarom dat is gedaan.
De rechter gaat hier lang over door op zoek naar de reden.
14.48 - Cash in schoenendoos
Een vriend leende in 2012 30.000 euro en betaalde dat terug met contant geld in een schoenendoos in 2022.
Weer een ander kocht crossmotoren voor 75.000 volgens diens getuigenverklaring. Ook dit is weer lastig te checken voor de FIOD. Van Eerd legde zijn uitgebreide collectie nooit vast en er zijn ook geen betalingsbewijzen van zulke deals.
57.000 euro aan spullen gekocht
Een bekende uit het dorp kocht voor 57.000 euro aan motoronderdelen en andere spullen van Van Eerd. Maar het vreemde is, merkt de rechter op, dat bijvoorbeeld oude olieblikken al in het museum stonden voor ze officieel werden gekocht. Maar Van Eerd weet niet of die spullen op de foto dezelfde zijn als die hij had verkocht.
Neven kochten bromfietsen
Een Ducati en een paar brommers werden verkocht aan twee neven uit de familie van de vrouw van Van Eerd. Ook dit ging weer contant.
Bentley voor zwager
De zwager van Frits van Eerd kocht een Bentley van hem voor 330.000 euro. 2,5 ton ging via de bank en Van Eerd kreeg een Jaguar voor de rest van het bedrag. Maar waarom is de factuur dan maar 2,5 ton, wil de rechter weten. "Dat is een privé-verkoop", zegt Van Eerd. "Die bon is voor de bankbetaling. Voor de Jaguar is 80.000 euro cash betaald."
"Lastig te verifiëren", zegt de rechter. "Er is geen bewijs voor die cash."
"Je maakt samen een deal", legt Van Eerd uit. "Je schudt elkaar de hand en dan is het goed. Waarom moet dat hele bedrag op de factuur staan. Daar staat alleen het bedrag via de bank op."
De voorzitter van de rechtbank en Van Eerd begrijpen elkaar niet op dit punt.
Vriendendienst
Een ander verkocht voor 63.000 euro aan motoren. Die verkocht hij privé voor Frits van Eerd, als vriendendienst. Samen hadden ze een lijstje gemaakt welke motoren moesten worden verkocht.
Oudste zoon
De oudste zoon zou via internet voor 60.000 euro motoronderdelen hebben verkocht. Veel mensen wilden contant betalen en hadden ter plekke ook weer interesse in andere onderdelen. In totaal zou hier ruim een ton mee gemoeid zijn.
Via Marktplaats
Verschillende spullen werden via het Marktplaatsaccount van een medewerker verkocht. Maar dat zou maar gaan om een bedrag van zo'n elfduizend euro, meldt deze getuige, die ook voor Jumbo werkte en chauffeur was van Van Eerd.
Getuigen moeten Van Eerd helpen
Van Eerd wil aantonen dat die 4,5 ton cash legaal is en heeft zeven mensen gevraagd om daarover te getuigen. "Hebt u ze geholpen", wil de rechter weten. "Niet met de inhoud, nee", antwoordt Van Eerd. "Ik moest ze soms wel helpen herinneren."
Maar een van de getuigen zegt dat uw secretaresse dingen heeft uitgetypt, merkt de rechter op. Maar dat ligt toch anders. Die getuige heeft de lijst van verkochte spullen gemaakt en zijn secretaresse heeft dat geordend, antwoordt Van Eerd.
De rechter zoekt natuurlijk naar beïnvloeding door Van Eerd, maar die ontkent dat. Dus houdt de rechter hem voor dat een getuige alleen maar een verklaring hoefde te ondertekenen. En die verklaring was door Van Eerd opgesteld, zo stelt justitie.
Biljetten van 200 en 500 euro
Er werden veel briefjes van 200 en 500 euro gevonden. En dat is opvallend, want 'die haal je niet uit de pinautomaat'.
"Het bedrag is in groot aantal jaren opgebouwd met de verkoop van auto's, motoren en onderdelen", aldus Van Eerd. "De laatste jaren ging er steeds minder contant."
"Ik ben een verzamelaar van complete motoren. Die verkocht ik niet. Ik verkocht wel onderdelen."
Zaak gaat verder met kwartier vertraging
Nu wordt de beschuldiging van witwassen behandeld en dat is misschien wel het meest in het oog springende gedeelte. De FIOD vond 2,5 ton cash in de werkplaats bij Jumbo in Veghel en nog een 197.000 euro thuis in Heeswijk-Dinther. Verstopt op verschillende plekken, zoals een kluis, een kistje, enveloppen in de boekenkast en natuurlijk de koelkast. "Niet bij stilgestaan dat ik daar aangifte over moest doen. Dat deed ik ook zelf niet, die aangifte", aldus Van Eerd.
Pauze tot 13.45 uur
Nu pauze. Om kwart voor twee gaat de zaak verder.
Andere band met Theo E.
Voor en na 2014 was de relatie met Theo E. echt anders, verklaart Van Eerd. "Na 2014 heb ik alleen nog maar privé spullen van hem gekocht en waren er geen zakelijke deals meer tussen Jumbo en E."
Omkoping bijna afgehandeld
Gereedschapskisten, een dieplader, een paar crossmotoren, twee brommers, een Hummer, contant geld. Justitie denkt dat Frits van Eerd allerlei dure spullen en geld kreeg in ruil voor sponsoring door Jumbo. Dat zou betekenen dat hij privé voordeel had van een zakelijke deal. De voorzitter van de rechtbank heeft al die zaken voorgehouden, denkt hij en wil zo pauzeren. Maar eerst mogen de andere rechters, de officier van justitie en de advocaten ook nog vragen stellen.
Van Eerd: "Ik had geen enkele reden om te denken dat ons sponsorgeld verkeerd werd besteed."
Klassieke Mercedes
In 2018 kocht Van Eerd een klassieke Mercedes uit 1957 bij Theo O. Daar was eerder al een rechtszaak over en Van Eerd verklaart nu weer dat hij daar bijna 60.000 euro cash voor heeft betaald. Van E. vroeg een veel hogere prijs van 155.000 euro en spande een zaak aan omdat hij zijn geld niet kreeg. Maar de rechter bepaalde dat Van Eerd niet meer hoefde te betalen omdat het allemaal te lang geleden was en de verjaringstermijn is verstreken.
Crossmotoren gekregen
Van Eerd kreeg verschillende crossmotoren, stelt de rechter. "Ik heb niks gekregen", zegt Van Eerd. "Ik heb die contant betaald."
Cadeautje zeker, had Van Eerd geappt. "Maar dat was cynisch. Ik heb niks gekregen. Ik zei dat omdat hij zo vaak dingen stuurde."
Theo E. bevestigt ook dat er is betaald voor twee crossmotoren. "Zat bij de aankoop van een Hummer in en werden niet apart opgevoerd. Op die Hummer had ik al goed verdiend."
Zal familie niet leuk vinden
"Dit zal zijn familie niet leuk vinden", verklaarde E. "Dat Frits spullen krijgt, via sponsorcontracten."
Van Eerd wil hier niet op reageren.
Verzamelwoede
Het leek wel een soort verzamelwoede bij u, merkt de rechter op tijdens het gesprek over de dieplader. Crossmotoren tot in de wc, zo merkt de rechter op. Volgens Van Eerd was dat gebouw waar crossmotoren op de wc stonden alleen maar voor opslag bedoeld. "Mensen hoefden bij mij niet naar een wc, waar ook motoren stonden."
Dieplader voor weinig
Mooi ding, zegt Van Eerd over een dieplader. "Onder de 75.000 krijg je 'm niet, maar we kunnen wel een sponsorcontract opstellen", zegt Theo E. "En wil je die gereedschapskisten ook nog? Krijg je factuurtje van 15 van mij. En dan twee keer 45 sponsoring. Heb jij het goedkoop."
Maar Van Eerd vindt dat te weinig en zegt 'dat is toch misdaad' en stelt 3 keer 40 voor.
"Doen we het zo", zegt Van Eerd, die ontkent dat er een verband is tussen de dieplader en de sponsoring. "Waarom zou ik dat doen", herhaalt Van Eerd maar weer eens. "Dat ga ik niet voor u beantwoorden", antwoordt de rechter, die weer blijft zoeken naar een verband tussen sponsoring en goederen.
Niks contant gehad
"Ik heb geen 25.000 euro cash gehad", verklaart Van Eerd. "Meneer E. verklaar wel meer, maar dat is niet zo."
25.000 euro
Van Eerd zou in 2021 25.000 euro hebben gekregen en een flinke korting op een dieplader voor sponsoring van een crossteam, zo blijkt uit afgeluisterde gesprekken. En Van Eerd kreeg 20 liter anti-groen om zijn tuinmeubelen schoon te krijgen. "Dat is 1,35 euro de liter", zegt Theo E. vinnig. "Vindt u dat niet bijzonder?"
Handel vaak contant
Van Eerd geeft aan dat hij steeds minder met cash ging doen. Dat ging steeds meer digitaal, vertelt hij.
Gewoon betaald
Frits van Eerd heeft de gereedschapskisten via E. gehad. Zaten waarschijnlijk bij een auto, denkt Van Eerd, die hij van E. had gekocht. En daarom denkt Van Eerd dat hij ook voor het gereedschap heeft betaald. "Ik heb niks via een sponsorcontract gekocht. Ik heb voor alles betaald", herhaalt hij nog maar eens. "Waarom zou ik dat via sponsoring regelen. Ik heb dat helemaal niet nodig. Ik ben niet omgekocht."
Goederen in ruil voor sponsoring
Zes gereedschapskisten ter waarde van 60.000 euro zou Van Eerd hebben gekregen in ruil voor sponsoring van een crossteam van Hutten Metaal. In 2018 voor ruim 2 miljoen, in 2019 nog eens 1,9 miljoen. Er is geen sponsorcontract gevonden. De helft van het geld komt bij Noord Auto van Theo E. terecht, omdat dat de commissie was die was afgesproken.
"Erg hoog", vindt de rechter. "Ik vind het wel meevallen", zegt Theo E.
Code bij Jumbo
Frits van Eerd was zelf degene die alle Jumbo-medewerkers regels op het hart drukte qua omkoping en noemde dat 'Code Geel'. "Wel bijzonder", zegt de rechter. "Want nu zit u zelf hier voor omkoping."
Zaak hervat
Iedereen zit weer op zijn plek en de zaak gaat verder.
Pauze tot half twaalf
De voorzitter van de rechtbank vindt het tijd voor een pauze. De eerste indruk van de zaak is dat de partijen recht tegenover elkaar staan. Van Eerd en E. herkennen zich niet in de beschuldigingen van omkoping en witwassen. Ze zijn duidelijk: 'We hebben niks verkeerd gedaan', is hun stelling.
Geen zwijggeld
"Ik ben Olaf H. niet gaan sponsoren omdat hij zijn mond moest houden", reageert Van Eerd, die zelf mocht beslissen wie geld kreeg uit een vast sponsorpotje van miljoenen voor de motorsport bij Jumbo. "Ik wilde met Olaf een mooi crossteam opbouwen. Niet alleen met geld, maar er is ook veel tijd in gaan zitten. Dat iemand dan zegt dat ik dat deed omdat hij dan zijn mond hield, vind ik ongelooflijk."
Veel mensen vonden het in 2022 raar dat Van Eerd een nietsbeduidend team als Riley Racing van Olaf H. ging sponsoren voor in totaal een paar miljoen euro.
'Stijve' van schoenendoos vol geld
Van Eerd zou een 'stijve' hebben gekregen van een schoenendoos vol geld. Dat hoorde Olaf H. van motorcrossteam Riley Racing van Theo E. over Frits van Eerd. Met die informatie voerde hij de druk op om met Van Eerd af te spreken en ook een mooi sponsorcontract te regelen. Ineens ging Van Eerd in op de uitnodiging en twee dagen later was een sponsorcontract van tonnen een feit. Onlangs werd H. veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan een voorwaardelijk, voor het afpersen van Van Eerd.
Het lijkt erop dat Olaf H. de informatie van Theo E. gebruikte om Van Eerd onder druk te zetten. Toen Jumbo helemaal stopte met sportsponsoring na de aanhouding van Van Eerd besloot Olaf H. Van Eerd af te persen voor bijna 2,2 miljoen euro, zo bleek onlangs in een andere rechtszaak.
Klikbrief over sponsorgeld
Nu gaat het weer over recentere zaken die wel in de aanklacht staan. Justitie kreeg een klikbrief waarin 'een grote supermarktketen uit het zuiden' wordt beschuldigd van foute sponsordeals. In ruil voor zwart geld zou er een sponsorcontract geregeld kunnen worden. "Ik kan drie ton naar Jumbo brengen voor zes, werd ergens opgevangen. En dat zou duiden op illegale deals.
Geld tegoed
E. had nog geld tegoed van Van Eerd, is te horen in tapgesprekken. Hij wil nog 170.000 euro van Van Eerd en bezoekt hem in zijn werkplaats in Veghel. "Maar dat ging om geld voor een klassieke Mercedes die hij nooit betaald heeft", vertelt E. Die zaak diende eerder in Den Bosch en de rechter oordeelde dat Van Eerd niet hoefde te betalen, omdat het allemaal te lang had geduurd.
Sesamstraatkartel
In een drugsonderzoek dook ineens Frits van Eerd op. De naam van de drugsbende was het Sesamstraatkartel omdat deelnemers allemaal namen uit Sesamstraat gebruikten.
Ondertussen zou sponsorgeld van een motorcrossteam waarbij E. betrokken was, in 2015 gebruikt zijn bij aankoop van een huis door iemand van het team in Marbella.
Al deze zaken zijn lang geleden, maar de rechter wil er toch van alles over weten. Hij vindt dat belangrijk om latere contacten beter te begrijpen.
Jumbo verbood contact met E.
"Als CEO van de Jumbo mocht ik vanaf 2014 geen contact hebben, privé deed ik dat wel. Ik deed ook geen zaken met hem, ik kocht spullen van hem. Met de kennis van nu had ik dat nooit moeten doen."
Maar E. zou bemiddeld hebben bij levering van energydrank aan Jumbo, houdt de rechter hem voor. Maar daar herkennen beiden zich niet in. "Kan zo overkomen", zegt Van Eerd. "Maar ik heb geen zaken gedaan met E. Zo werkt dat niet bij Jumbo waar we 40.000 artikelen in de schappen hebben. Daar ga ik niet even bepalen wat daar nog bijkomt."
Drugshandel in 2014
"Met verbazing heb ik in 2014 naar die drugshandel van E. gekeken", vertelt Van Eerd. "En ik werd erin meegezogen. Eerst als verdachte, later als getuige. Maar ik was nieuwsgierig en wilde weten hoe de zaak in elkaar zat en daarom had ik toch contact met E. Zijn verhaal dat hij ten onrechte was opgepakt, vond ik aannemelijk. En dat hij wist dat ik ook verdachte was geweest, was zeer explosieve informatie als CEO van Jumbo. Niemand wist dat en daarom wilde ik hem niet van me afduwen en hield ik contact met hem. En hij bood me ook vaak spullen aan en wist enorm veel van de motorcross. Het was puur een privékwestie en had niets te maken met Jumbo."
De verdenking destijds was dat sponsorgeld van Jumbo naar drugscriminelen ging.
Theo E. geïrriteerd
Theo E. is wat kribbig. Het zit hem duidelijk niet lekker dat hij van enorme dingen is beschuldigd tot cocaïnehandel aan toe. "Maar kijk wat er nog maar van over is", zegt zijn advocaat. Die zaken, zoals de belasting, zijn niet netjes, maar niet half zo groot als een paar jaar geleden werd aangekondigd." "Mijn autogarage is geen dekmantel voor criminele zaken", zegt E. die al eens anderhalf jaar vastzat en bekend stond als leverancier van auto's aan onderwereldfiguren en tien jaar geleden handelde in drugs. Van Eerd mocht daarna geen contact meer hebben met E. van Jumbo.
Veel belangstelling
De complete vaderlandse pers is naar Groningen gekomen voor de zaak Van Eerd. Rond negen uur kwam de hoofdpersoon aan bij de rechtbank:
25.000 niet gekregen
Er is nooit contant geld overgedragen, vertellen E. en Van Eerd. Ook geen 25.000 euro, waar sprake van is in het dossier van justitie.
Crimineel geld
"Absoluut geen crimineel geld", zegt Van Eerd over die 4,5 ton die hij verstopt had. "Allemaal legaal. Ik had het geld in de koelkast gelegd omdat ik verzamelaar ben en dat geld gebruik om materiaal te kopen. Ik legde geld op verschillende plekken waar alleen ik kwam. Dat was voor mij hoe ik dat deed en prima plekken om dat geld te bewaren. Zat verder niks kwaads achter. Zo loopt dat."
Gunstig
Soms gaf ik wat. Maar dat was onderdeel van een eerdere of latere deal, legt E. uit. "Dat was om Van Eerd gunstig te stemmen, ja", geeft E. toe.
E. ontkent ook
Die man is niet om te kopen, zegt Theo E. over Van Eerd. Hij ontkent dat er iets verkeerds is gebeurd: "Er is geen verband tussen spullen en omkoping of zo", zegt hij. "Een oude crossmotor en een veegmachientje heb ik gegeven inderdaad, omdat ik met heel veel marge een Hummer aan hem heb verkocht."
Cadeautje?
Cadeautje zeker, schreef Van Eerd over een crossmotor aan E. "Nee, dat is niet zo." En beschuldigingen over een persoonlijke korting op een dieplader dankzij een sponsorcontract met Jumbo wijst hij ook van de hand. "Dat zag ik pas in de stukken. Daar was ik eerder niet van op de hoogte. Er was geen vermenging van persoonlijke zaken met die van Jumbo. Alles wat ik ooit heb gehad, is misschien een fles Roundup."
Van Eerd spreekt
De rechter vraagt Van Eerd wat hij van de beschuldigingen vindt: "Ik vind het echt onbegrijpelijk. Ik heb helemaal niks gedaan wat niet mag. Ik ben niet omgekocht. Heb ik ook vele malen verklaard en zo is het ook. E. is vaak bij mij geweest, maar ben niet omgekocht. Ik heb helemaal niets gekregen van E. Ik heb alles gekocht."
Van Eerd beschuldigd van witwassen
Frits van Eerd wordt verdacht van precies het omgekeerde: omkoping door E., als CEO van Jumbo. Hij nam giften, diensten en beloften aan, zoals een dieplader en een gereedschapskist. Hij had contant geld ter waarde van 448.000 euro in huis en werkplaats verstopt. Hij maakte vijf vervalste sponsorcontracten.
Officier begint
Theo E., die vastzit in een andere zaak, wordt verdacht van omkoping. Dan gaat het om giften, diensten, beloften, gereedschapskist en bijvoorbeeld valse sponsorcontracten. Daarnaast staat hij terecht voor belastingontduiking en vervalsen van documenten. E. wordt gezien als hoofdverdachte in deze zaak.
Zaak gaat beginnen
Frits van Eerd en zijn twee advocaten zitten klaar. Medeverdachte Theo E. (61) zit naast hen met zijn advocaat. De voorzitter van de rechtbank heet beiden welkom en checkt hun personalia.
Veel belangstelling
De belangstelling voor de zaak Van Eerd is enorm. Zo'n beetje alle denkbare media zijn present voor de zaak van de man achter supermarkt Jumbo, die volgens justitie illegale dingen heeft gedaan in de motorcrosswereld met zwart geld, dubieuze sponsorcontracten en giften. Alle landelijke kranten en veel televisieprogramma's zijn present. Van Eerd is vandaag overal groot nieuws.
Zaak begint om 9.30
De zaak voor de rechtbank in Groningen gaat om 9.30 uur beginnen. Behalve Frits van Eerd staan hoofdverdachte Theo E. en nog twee mensen terecht.
De belangrijkste data op een rijtje
- 13 september 2022: inval bij Frits van Eerd in Heeswijk-Dinther. De topman wordt gearresteerd en brengt vijf nachten door in de politiecel, voor ondervraging.
- 23 september 2022: Frits van Eerd stapt op als topman van Jumbo. De directie noemt het nog 'tijdelijk'.
- 15 december 2022: alsof de ellende voor de familie al niet groot genoeg is overlijdt ook nog eens de vader van Frits. Grondlegger Karel van Eerd wordt 84.
- Maart 2023: Limburgse afpersers proberen Van Eerd ruim 2 miljoen euro afhandig te maken. De Limburgers worden gepakt en in juni 2025 veroordeeld tot twee jaar cel en een werkstraf.
- 9 april 2024: het OM maakt bekend dat het Frits van Eerd aanklaagt voor niet-ambtelijke omkoping en valsheid in geschrifte en ook witwassen.
- 16 september 2024: de eerste openbare (regie)zitting voor de rechtbank in Assen. Van Eerd is daar zelf niet bij.
- 27 januari 2025: weer een korte zitting in Assen, weer zonder Van Eerd. Zijn advocaat kondigt aan dat hij op de inhoudelijke behandeling, 23 juni, wel wil verschijnen om uit te leggen hoe het zit.
Hoe zat de zaak ook alweer in elkaar?
Kijk hier onze speciale aflevering van Misdaad Uitgelegd over Frits van Eerd: