Omroep Brabant benaderde alle Brabantse gemeenten met de vraag wat ze doen om de veiligheid op straat te verbeteren. In totaal reageerden 33 gemeenten, verdeeld over de hele provincie, op de vragen.

Nog meer camera’s
Een aantal van hen laat weten naar aanleiding van de tragische dood van Lisa direct in actie te zijn gekomen. Zo bekijkt Tilburg of het nodig is extra camera’s of lantaarnpalen te plaatsen. De burgemeesters van Waalwijk en Gilze en Rijen willen in gesprek met vrouwen en Goirle bekijkt hoe veilig haar fietspaden eigenlijk zijn.

Daarnaast is er veel steun voor landelijke acties rond dit onderwerp. Veel van die acties, zoals het wegsnoeien van groen, staan al langer op de agenda van gemeenten.

En gedrag dan?
Opvallend is dat voorlichting over veiligheid en de rol van mannen nauwelijks genoemd worden. Zes gemeenten hebben het in hun reactie over acties op sociaalmaatschappelijk vlak, vaak naast de ‘gebruikelijke’ zaken als het plaatsen van camera’s en verlichting. De burgemeester van Sint-Michielsgestel meldt in gesprek te willen met vaders: "U bent het rolmodel voor uw zonen".

Gedragswetenschapper Kees Keizer snapt dat de nadruk vooral op camera’s en lantaarnpalen ligt. “In eerste instantie is er sprake van onrust, die wil je wegnemen. En mensen voelen zich ook echt aantoonbaar veiliger op plekken die goed verlicht zijn”, zegt hij. Een gedragscampagne kan een goede vervolgstap zijn. “Al is de combinatie natuurlijk het beste.”

Wel meer ‘mannenproblemen’
En de rol van mannen? Keizer kan zich voorstellen dat gemeenten hen niet expliciet benoemen, maar vindt dat dit wel zou moeten: "Mannen zijn niet alleen de grote veroorzakers van onveiligheid op straat, maar ook van agressie en criminaliteit in het algemeen. Vrouwen willen en verdienen erkenning hiervan."

Al is er volgens Keizer een belangrijke nuance. “In gedragscampagnes wil je wel blijven benadrukken dat maar een klein deel van de mannen dit doet, en dat de rest het scherp afkeurt. Anders normaliseer je namelijk het slechte gedrag. ‘Zo zijn mannen nu eenmaal’, kun je dan denken, wat averechts werkt." Volgens hem moet je in campagnes het goede gedrag laten zien en daarmee zeggen: we pikken dit niet als samenleving en we grijpen in als we iets zien gebeuren.

‘Geen prioriteit’
Een aantal gemeenten laat weten dat de veiligheid van vrouwen op straat geen speciale prioriteit heeft. De gemeente Boekel meldt zelfs helemaal niets te doen om die te verbeteren. “We staat bekend als een veilige gemeente”, zo laat een woordvoerder weten. Om daar aan toe te voegen: “Hoewel overal en altijd iets kan gebeuren.”

In Alphen-Chaam rekenen ze op gemeenschapszin: "In onze dorpen zien we naar elkaar om". Dat werkt volgens een woordvoerder prima. "Er zijn geen signalen van onveiligheid tegen vrouwen." Ook in Baarle-Nassau zijn genoeg donkere weggetjes, maar deze zijn volgens de gemeente ‘al generaties lang bekend’ en bewoners stemmen daar hun gedrag op af.

Gevoel vs. realiteit
Keizer is lichtelijk verbaasd over de eerlijkheid van deze gemeenten. “Maar als je kijkt naar de cijfers, dan is het tegenwoordig ook veiliger dan vroeger.” Al zegt dat niet alles. “Het gevoel bij veel vrouwen is anders, en zaken die we vroeger misschien normaal vonden, zijn dat vandaag de dag niet meer.”