Tientallen boeren staan vrijdagmiddag te wachten bij het provinciehuis in Den Bosch tijdens de Statenvergadering. De Provinciale Staten stemmen vrijdag over een nieuwe stikstofaanpak. 

De aanwezige boeren zijn tegen deze plannen en laten dit vrijdag opnieuw horen door te protesteren. "Alles wat we kunnen doen, moeten we doen", vindt de 18-jarige Rolf uit Sint-Oedenrode.

De sfeer is sinds de ochtend rustig. De demonstrerende boeren kwamen toeterend het plein oprijden en hebben een kerstboom neergezet, versierd met lichtjes en rode zakdoeken. Er is ook een podium en een groot scherm, waarop mensen de vergadering kunnen volgen.

Statenleden lopen zaal uit
FDF-voorman Mark van den Oever krijgt vrijdagochtend de mogelijkheid om de Statenleden toe te spreken. Aan het begin van zijn toespraak verlaten verschillende Statenleden de Statenzaal.

Farmers Defence Force (FDF) had een dag eerder deurwaarders ingezet om aangetekende brieven te bezorgen aan het woonadres van Statenleden. In de brief wordt hen aangewreven medeplichtig te zijn aan een strafbaar feit, als ze vrijdag instemmen met nieuwe landbouwplannen van de provincie. 

Terwijl er binnen druk wordt gepraat, komt er buiten een boer met een crashtender aangereden. Zo'n voertuig wordt gebruikt bij vliegtuigbranden, maar zou vrijdag alleen bedoeld zijn geweest om rook uit te laten komen. De politie staat dit niet toe en heeft de eigenaar verzocht weg te gaan. 

Duidelijke boodschap
Bij terugkomst op het plein is Mark van den Oever duidelijk. Hij vindt niet dat hij Statenleden heeft geïntimideerd. "Als je een serieuze boodschap wil overbrengen, wil je ook weten dat die aankomt", legt hij uit. 

Daarvoor was het inspreekmoment vrijdag en tijdens de vorige bijeenkomst eigenlijk bedoeld. “Maar dat heeft de vorige keer niet geholpen, dus het moest nog even wat duidelijker.” 

Reactie van Statenleden overdreven
Buiten vinden ze de reacties van de provincie en Statenleden op de brieven ook wat overdreven. "Alles wat we kunnen doen, moeten we doen", stelt de 18-jarige Rolf uit Sint-Oedenrode. Hij is vrijdag met zijn trekker naar Den Bosch gekomen. Het bezorgen van de brieven had volgens hem 'niet perse' zo persoonlijk gehoeven. "Maar het gaat bij ons ook om iets persoonlijks. Het gaat over onze bedrijven die worden genaaid."

Harde knallen op het plein
Om iets voor half een klinken er twee harde knallen op het plein, waarna er witte rook te zien is. Volgens getuigen trilde zelfs de vloer in de Statenzaal. De politie gaat uit van vuurwerk en heeft wat aanwezige demonstranten gefouilleerd, maar dat houdt Anna uit Lage Zwaluwe niet tegen om vredig te protesteren. 

Ze werkt bij het melkveebedrijf van haar ouders en wil dat graag overnemen, maar leeft in onzekerheid. "Het gaat om een stukje toekomst dat weggenomen wordt. Ik heb geen zekerheid dat ik het bedrijf over kan nemen en ik krijg geen perspectief", vertelt Anna.

Ze vindt dat de brievenactie 'wat streng' is aangepakt, maar het heeft volgens haar wel de juiste toon gezet. 

Niet iedereen die aanwezig is, weet van de brieven die een dag eerder zijn bezorgd, maar ze snappen de actie wel. “De Statenleden gaan straks rond 4 a 5 uur lekker naar huis en dan zien ze wel wat het maandag weer wordt. Wij moeten vanavond weer de koeien melken en een boterham proberen te verdienen." Dat voelt volgens Jan uit Drimmelen wel wat krom.