Chipmachinefabrikant ASML zegt de zorgen van inwoners over de uitbreidingsplannen van het bedrijf in Eindhoven te begrijpen. Uit onderzoek van Newcom in opdracht van Omroep Brabant blijkt dat steeds meer inwoners van de Brainportregio bang zijn voor de gevolgen van de plannen. ASML wil in Eindhoven met nog eens 20.000 extra medewerkers groeien. “Uiteindelijk zou het moeten kunnen passen, maar er is nog wel veel werk te doen”, zegt Marjolein de Hooge, hoofd Maatschappelijke Betrokkenheid bij ASML.

Voor ASML komen de zorgen van de inwoners niet helemaal als een verrassing. De techgigant laat volgens De Hooge zelf ook regelmatig een representatief onderzoek uitvoeren onder inwoners van Nederland, de Brainportregio en specifiek Veldhoven, Best en Oirschot. En daaruit blijken die zorgen ook. "Zeker zijn we op de hoogte van de zorgen die er leven", zegt De Hooge dan ook. "We besteden ontzettend veel tijd aan onderzoek. We praten met heel veel mensen. Zo organiseren we participatie- en informatieavonden. Niet alleen om te zenden, maar juist ook om op te halen.”

Persoonlijk kan De Hooge de zorgen ook begrijpen. “Ik woon zelf ook in de Brainportregio", zegt ze. "En je ziet de regio veranderen. Het nieuws dat we van plan zijn te gaan uitbreiden roept natuurlijk ook vraagtekens op bij mensen." 

Om ervoor te zorgen dat de uitbreidingsplannen vanaf maart toch uitgerold kunnen worden, investeert de chipmachineproducent tientallen miljoenen euro's om de regio leefbaar te houden (zie kader): bijvoorbeeld met investeringen die woningbouwprojecten versnellen, helpen in de aanpak van files of het op niveau houden van de voorzieningen. Zo maakte onlangs de gemeente Eindhoven nog bekend dat het een eigen Rijksmuseum krijgt, dankzij de financiële steun van ASML. ”Als je een groei doormaakt zoals wij die doormaken, dan groei je samen met de regio en dan heb je een verantwoordelijkheid”, stelt het bedrijf.

Het hoofd maatschappelijke betrokkenheid benadrukt dat door vele partijen hard wordt gewerkt om de uitbreiding in de regio mogelijk te maken. Ze noemt onder meer de Metropoolregio Eindhoven, het samenwerkingsverband tussen de 21 gemeenten in de regio. Maar de gevolgen van de groei zijn volgens haar niet in één dag getackeld. "Hier heb je langer de tijd voor nodig. Het is veel werk, maar daar gaan we met elkaar komen. Daarvan ben ik overtuigd. Wij moeten dit met elkaar oplossen en dat doen we samen.”

Chipmachinefabrikant ASML drukt nu al een enorm stempel op de Brainportregio. Het is een van de grootste werkgevers van Nederland. In Veldhoven zit het bedrijf met zo’n 20.000 medewerkers. Met de uitbreidingsplannen voor Eindhoven verdubbelt dat aantal. 

De Hooge benadrukt dat die 20.000 mensen er niet in één keer bij komen. Het gaat in fases. “We beginnen waarschijnlijk in 2028 met 4000 tot 5000 mensen.” Door de jaren heen moeten dat er 20.000 worden. "Uiteindelijk zou het moeten kunnen gaan passen, maar er is nog wel veel werk te doen.”

De schop moet uiterlijk in maart in de grond voor de uitbreiding in Eindhoven. Maar de vraag is of de uitbreiding van ASML door kan gaan. “Het grotere plan is dat het doorgaat", zegt De Hooge. "We doen er alles aan om dat voor elkaar te krijgen. We kijken natuurlijk naar infrastructuur, naar stikstof en naar netcongestie. Daar zijn we al een heel eind mee, maar de laatste stappen moeten nog wel genomen worden.”

Uit het onderzoek van Newcom blijkt dat in de hele Brainportregio de zorgen toenemen omdat ASML wil gaan verdubbelen. De zorgen gaan over de huizenmarkt, de bereikbaarheid, de zorg en de leefbaarheid. Twee van de drie ondervraagden maakt zich zorgen over de prijzen en de beschikbaarheid van huizen in de Brainportregio.