Opsporingsfoto’s om hooligans te vinden, dat mag niet zomaar

5 juli 2022 om 18:00 • Aangepast 14 juli 2022 om 13:47
nl
De politie publiceerde vorige week foto’s van 17 vermeende hooligans die in mei agenten zouden hebben aangevallen na de wedstrijd Helmond Sport-FC Den Bosch. Maar wie gaat hierover? Waarom wordt dit middel ingezet en welke regels zijn eraan verbonden?
Profielfoto van Joris van Duin
Geschreven door
Joris van Duin

Wat er is gebeurd
Het is vrijdagavond 6 mei als de gemoederen na de wedstrijd hoog oplopen. Op videobeelden is te zien hoe hooligans elkaar belagen.

De politie komt tussenbeide en is dan kop van jut voor relschoppers. Met alles wat los en vast zit worden agenten bekogeld. Ook slaan voetbalfans met riemen naar ME’ers en politiehonden. Ruiten van politiebusjes sneuvelen.

Bijna twee maanden later verschijnt online een politiebericht met foto’s van 17 niet-geïdentificeerde verdachten. Het zijn soms korrelige beelden. Enkelen zijn duidelijk herkenbaar in beeld. De politie hoopt dat het publiek deze mensen herkent en namen doorgeeft.

Het is de hoofdofficier van justitie van het Openbaar Ministerie die besluit dat de foto's worden gepubliceerd. In dit geval van het Parket Oost-Brabant. Dus op naar het OM.

Foto's van de gezochte relschoppers zijn te zien op politie.nl (foto: politie).
Foto's van de gezochte relschoppers zijn te zien op politie.nl (foto: politie).

Stappenplan
Plaatsing van foto's of video's door het OM heeft flinke gevolgen voor de privacy van de getoonde mensen. Dit mag, zolang er een zorgvuldige belangenafweging wordt gemaakt. Justitie mag dus niet lukraak beelden naar buiten brengen. Hier zijn regels voor. In een handleiding staat hoe het OM hiermee omgaat.

De aanklager bekijkt eerst of er geen andere manieren zijn om erachter te komen wie de verdachte is. Hierin gaat het OM in stapjes te werk. "Misschien zijn er andere mogelijkheden die beter zijn", legt woordvoerder Vaessen van het OM Oost-Brabant uit. "Als wij vermoeden dat een verdachte uit een bepaald dorp komt, dan doen we eerst daar navraag. Misschien herkent de wijkagent een verdachte."

Maar als rechercheonderzoek stroef verloopt of zelfs vastzit, dan kan het OM besluiten beelden te publiceren. Als de hoofdofficier dat ziet zitten, zijn ook hier meerdere stappen:

  • Zo worden beelden soms in eerste instantie geblurd gedeeld. De verdachten zijn onherkenbaar gemaakt om ze kans te geven om zich bijvoorbeeld binnen een week te melden bij de politie.
  • Gebeurt dit niet, dan worden de beelden ongeblurd en dus herkenbaar gedeeld.

Moet in verhouding staan
Een van de belangrijkste regels bij het publiceren van opsporingsbeelden, is dat het in verhouding moet staan tot het schenden van de privacy. Vaessen: "Beelden van een gewelddadige, gewapende overvaller zullen wij eerder tonen dan iemand die een blikje energydrank steelt uit een supermarkt."

Leeftijd speelt daarin een rol. Stel: een dief van 13 is herkenbaar op foto of video vastgelegd. Is het dan wel gepast om een foto van diegene te delen? "Dit zijn vragen die per zaak beantwoord worden", zegt Vaessen.

Dringende zaken
In sommige gevallen gaat het Openbaar Ministerie veel sneller over tot publicatie van foto's en video's. Vaessen: "Is een bepaalde overvaller zeer agressief te werk gegaan? Dan willen we iemand snel aanhouden, want we willen voorkomen dat iemand meer slachtoffers maakt. Soms is een zaak zo dringend dat we veel eerder met beelden komen. Denk aan een ontvoering van een kind of een verkrachter die vermoedelijk al vaker heeft toegeslagen."

Veel mitsen en maren dus, waar de hoofdofficier van justitie bij stil moet staan. Dat is niet zonder reden. Want iemand blijft altijd onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Als iemand onschuldig blijkt te zijn, maar zijn beelden wél gepubliceerd, heeft dit gigantische gevolgen. En zelfs als een persoon wél schuldig blijkt, is het voor het OM zaak hier voorzichtig mee om te gaan.

Lagere straf
Regels zijn er namelijk niet voor niets. Als het OM zich hier niet aan houdt, kan de rechtbank besluiten een dader minder zwaar te straffen. Dat gebeurde bijvoorbeeld in de bekende 'kopschopperszaak' in 2013. Door opsporingsdiensten gedeelde beelden van een zware mishandeling op de Vestdijk in Eindhoven gingen viraal.

De hoofdverdachte kreeg twee maanden minder lang jeugddetentie. Hij werd op straat herkend en heeft zich ernstig bedreigd gevoeld. Volgens de Hoge Raad handelde het OM in deze zaak 'dermate onzorgvuldig, dat strafvermindering is gerechtvaardigd'. Al is dit eerder een uitzondering dan regel.

LEES OOK:

Agenten aangevallen met stenen en vuurwerk na Helmond Sport-FC Den Bosch

Dit zijn 17 hooligans die de politie zoekt na Helmond Sport-FC Den Bosch

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.