In alle kleuren van de regenboog, meestal in het blauw, slingeren jerrycans met drugsafval in onze provincie rond. Achtergelaten door drugsbendes die in laboratoria geestverruimende en stimulerende pillen draaien. Ze gebruiken meestal een afgelegen plek, vaak een natuurgebied, om overtollige stoffen te lozen. Gratis en voor niks, zodat de winstmarges nog hoger uitvallen. Het gaat om een illegale miljoenenindustrie die exporteert naar de hele wereld.

Arie Peters, gebiedsmanager van de Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN), zucht eens diep. “We zien 25 tot 30 procent van alle dumpingen. Dat betekent dat de rest in het niets verdwijnt. Dat baart ons grote zorgen.”

Gevaar voor milieu en mens
Als drugsafval op een dumpplek vrijkomt, bijvoorbeeld als jerrycans gaan lekken, gaan planten en dierlijk leven dood. Het duurt jaren voor de natuur zich herstelt. Voor toevallige passanten heeft Peters een duidelijk advies: “Blijf op afstand met de wind in je rug. Het inademen van deze gevaarlijke stoffen kan de luchtwegen ernstig aantasten en zelfs fataal zijn.”

En niet alleen dat. Peters wijst op een voorval waarbij spelende kinderen bij een dumpplaats door waterplassen fietsten. Die bleken verontreinigd met bijtende vloeistoffen. “Hun voetjes zaten onder de brandwonden. Dat zijn risico’s die je niet wilt nemen. Vrijwel iedere dumping wordt direct aangepakt, zonder pauze.”

Peters: “Omdat productieprocessen van drugslaboratoria telkens kunnen verschillen, is het ontzettend lastig om te achterhalen welke stoffen er nu precies in het afval zitten. Je zou dus voor elke dumping ontzettend veel monsters moeten nemen en onderzoeken. Dat heeft tot gevolg dat het afval dikwijls niet wordt onderzocht maar direct afgevoerd.”

Aantal dumpingen
Voor de coronaperiode moest ODBN soms wel drie tot vier keer per week uitrukken voor een drugsdumping. Meestal tussen maart en oktober. Een verklaring daarvoor heeft ODBN niet. Peters: “Het merendeel van de pillen gaat naar het buitenland, het is niet gebonden aan het festivalseizoen.” In 2019 spendeerde de ODNB 300 uur aan het coördineren van het opruimwerk. In 2020 was dat 200 uur. Hoewel het aantal dumpingen mogelijk verder daalt, draait de productie volgens Peters onverminderd door. “Alleen worden de dumpingen steeds inventiever.”

Voorbeelden te over. Hij wijst op de drugsput in natuurgebied de Brabantse Wal. Of een gierkelder in Someren. “Ze gaan zelfs naar de wasstraat met een busje om daar hun afval te lozen. En als het regent, rijden ze rond met grote vaten die ze door een gat in de bodem van hun voertuig weg laten lopen. Zo is rond Nijmegen een kilometerslang spoor teruggevonden.”

Kosten
Uit het bovenstaande blijkt hoeveel mensen, diensten en uren er bij het opruimen van drugsafval komen kijken. Volgens Peters bedragen de totale kosten van een gemiddelde drugsdump ongeveer 12.500 euro. “Met uitschieters tot meer dan een ton”, voegt hij eraan toe. In principe draait de grondeigenaar op voor de kosten.

Peters maakt daarbij een voorbehoud. “Als je particulieren aansprakelijk stelt, werk je in de hand dat zij zelf geen melding doen en het afval ergens anders storten. Dat wil je echt niet hebben.” Daarom zijn het meestal gemeentes of natuurorganisaties die betalen. Van de kosten kunnen ze maximaal 25.000 euro van de overheid terugkrijgen.

Zo wordt drugsafval opgeruimd:

• Voor het produceren van 1 kilo drugs ontstaat circa 18 tot 24 liter drugsafval. Daarin zit zuur (zoutzuur, zwavelzuur en mierenzuur), oplosmiddelen (aceton) en basen (bijtende soda). Allemaal gevaarlijk voor de gezondheid en schadelijk voor het milieu.
• De brandweer gaat als eerste op een melding af om de locatie veilig te stellen. Dat gebeurt met persluchtmaskers en beschermende kleding. Mochten jerrycans lekken dan worden deze verpakt in grote afsluitbare vaten.
• Als de dumpplaats veilig is, doet de technische recherche sporenonderzoek.
• Een bedrijfsspecialist bodemverontreiniging doet onderzoek. Bij lekkages wordt de verontreinigde grond afgegraven en naar een opslag gebracht.
• De ODBN schakelt een erkend bedrijf in dat alle gevaarlijke stoffen vervoert en verwerkt. Meestal is dat Strukton Milieutechniek, Wilchem en soms een vuilophaalbedrijf.
• Vloeibare afvalstoffen worden onschadelijk na een chemisch scheidingsproces; een kwestie van ontwateren, destilleren, ontgiften, neutraliseren of verbranden. Het zand of de klei wordt gezuiverd door verdamping, spoelen en het gebruik van bacteriën.

Dit verhaal werd al eens eerder gepubliceerd in mei 2023.

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

Tienduizend liter drugsafval in lekkende vaten werd gedumpt langs de weg in Schijndel