Brabant lijkt cocaïne-moe, de vraag is alleen waarom
"A good health and not too much cocaine", dat wenste de hoogste baas van de Belgische douane iedereen met een knipoog. Kristian Vanderwaeren mocht zoals ieder jaar de media ontvangen in het douanekantoor op de linkeroever van de Schelde.
Nooit eerder was het zo druk bij de nieuwjaarsbijeenkomst. En nooit eerder waren er zulke forse veiligheidsmaatregelen. De toegangsweg werd gecontroleerd door zwaarbewapende agenten met machinegeweer. Overal stonden agenten. Geen verrassing als je ziet wat de stad Antwerpen doormaakt.
Kind doodgeschoten
De havenstad wordt al jaren geteisterd door aanslagen, uitgevoerd door de onderwereld. In diverse wijken gooien criminelen vooral handgranaten naar woningen en winkels. Vorig jaar alleen al meer dan vijftig keer. Zelden vielen er slachtoffers. Maar sinds maandagavond lijkt er iets veranderd. Toen was er in een buitenwijk een schietpartij waarbij een meisje van 11 jaar werd geraakt en overleed. De stad voelt de hete adem van de drugsmaffia meer dan ooit.
De schaduw van de onderwereld strekte zich jarenlang heel zichtbaar uit over Brabant. Vooral in de periode tussen pakweg 2012 en 2018 was dat merkbaar. West-Brabant was vaak de tussenbestemming van coke uit Antwerpen. Een van de bekendste spelers was Martien R. uit Oss. Hij haalde 'bakken' drugs binnen via Antwerpen en is daarvoor veroordeeld, net als diverse andere Brabantse (transport)ondernemers.
Bananen
De drugs die ze in Antwerpen vinden, zitten bijna altijd verstopt tussen Zuid-Amerikaans fruit zoals ananassen en bananen. In de deklading, zoals dat heet.
Politie en douane haalden dan in stilte bijna alle drugs eruit en liet een paar grammetjes zitten als bewijs. De container werd daarna volgehangen met afluisterapparatuur, camera's en peilbaken en reisde dan door naar een transportbedrijf, achtervolgd door een observatieteam. In 80 procent van de gevallen gaat de vracht naar Nederland. Vaak met als tussenbestemming een loods in West-Brabant. Als iemand het daar dan kwam ophalen, volgden inval en arrestaties.
Transporten
Dat zien we veel minder. Waardoor is onduidelijk. De douane in Antwerpen weet het niet. Ook de Nederlandse collega's die vorig jaar 47 ton coke in Rotterdam vonden en 4157 kilo in Vlissingen, bleven het antwoord schuldig.
De Belgische douanechef Vanderwaeren verzekert in ieder geval dat de recherche gewoon zoals altijd de bestemming uitpluist. Er zijn tenslotte vrachtbrieven met adressen. Afgelopen oktober volgde politie een Antwerps megatransport met bijna 8000 kilo drugs naar Emmeloord. Mogelijk dat bestemmingen tegenwoordig verder weg van de havens liggen. Want in het directe achterland zoals Brabant, hebben drugscriminelen flinke partijen verloren. En er zijn nogal wat mensen veroordeeld die transporten organiseerden, zoals Martien R. uit Oss.
Een andere verklaring zou kunnen zijn dat onderzoek al gauw stukloopt op nepbedrijven en postbussen. Of simpelweg dat de politie minder capaciteit heeft om de vaak complexe achtervolgingen met helikopter, observatieteam en arrestatieteam uit te voeren.
Uithalers
In de Rotterdamse haven loopt het wat anders dan in Antwerpen met de smokkel. Daar gebeurt het in de haven zelf en pakken ze vooral 'uithalers': vorig jaar 251 man. Maar ook minder drugs dan het jaar ervoor. De rekensom is snel gemaakt: criminelen kozen vaker voor Antwerpen? Wie het weet mag het zeggen. De spelers zelf zullen niet gauw de tactiek prijs geven.
Intussen voert de Belgische regering de strijd tegen de drugsmaffia flink op. Er komen nog meer containerscanners. "We moeten de mazen kleiner maken", zei de Belgische minister van financiën Van Peteghem dinsdag.
De Belgen werken steeds nauwer samen met de Nederlanders om de drugs te onderscheppen, ook in 2023. "Drugscriminelen zien onze landen als één."