Avans Hogeschool in Breda onderzocht 46 vapes en ontdekte dat er veel schadelijke stoffen in zitten. Vaak worden deze stoffen niet vermeld op de verpakking en ontbreken waarschuwingen over de gevaren voor het gebruik van de stoffen.

Van wietolie naar stickie
‘Cherry Rain’ en ‘Purple Punch’, zo heten de vapes waar onderzoekers van Avans CBD in aantroffen. Het gaat om twee kokervormige wegwerpvapes. Op de kleurrijke wikkel staan palmbomen en bliksemschichten afgebeeld. ‘300 mg CBD’ staat erop, en op de achterkant, in heel kleine lettertjes: ‘True cannabis terpenes’. Verdere ingrediënten ontbreken. Wel lezen we een waarschuwing, voor degene die denken dat vapen echt gezond is: ‘This product should not be used as a substitute for a healthy diet’.

De stof CBD is bekend als wietolie, het zou helpen tegen gezondheidsklachten. Stoned of high word je niet van wietolie, maar dat ligt anders bij de vapes, zo ontdekten de onderzoekers. ‘Door de verhitting in e-sigaretten wordt CBD in vapes omgezet naar THC’, zo schrijven ze. Toxicoloog Peter Zweipfenning kijkt er van op: “Van CBD wordt niemand high, maar van THC wel. Het is dan alsof je een cannabis sigaret rookt, een stickie.”

Onderzoeker Jos Brouwers is voorzichtig en benadrukt dat de vorming van THC nader onderzoek nodig heeft: “Dit verkennend onderzoek verdient opvolging. Vapes lijken niet zo onschuldig als ze eruitzien. Met name de vorming van THC moet goed onderzocht worden.”

Rijvaardigheid
Zweipfenning vindt de vondst van THC hoe dan ook problematisch. “CBD valt niet onder de opiumwet, het is legaal. Dat geldt niet voor THC. De verkoper verkoopt dus geen opiumwet-stof, maar het komt wel uit de vape als je hem gebruikt. Als klant heb je dan een probleem, als je gaat autorijden bijvoorbeeld.”

Dat komt omdat de regels rond THC in het verkeer streng zijn. “Rijden onder invloed van THC is strafbaar, daar zijn heel strenge limieten voor. Je bent dus al heel snel strafbaar, zonder dat je dat weet. Ik denk dat de politie en de wetgevers dit ook wel interessant vinden.”

Antipsychoticum
Volgens Brouwers, die de vapes bij Avans in Breda onderzocht, worden gebruikers nauwelijks op de hoogte gesteld van de werkzame stoffen in de vape. Hij trof naast THC nog wat schadelijke stoffen aan, waarvan dampers niet weten dat ze ze inhaleren.

Bijvoorbeeld in een wegwerpvape van het merk Zap. Op de verpakking wordt de smaak beschreven als ‘Crispy Lush’. Brouwers trof hierin de stof reserpine aan. Dat werd vroeger gebruikt als bloeddrukverlagend middel of antipsychoticum, maar wordt door de vele bijwerkingen niet meer gebruikt. “Ik had totaal niet verwacht dat ik dit ooit in de damp van een vape zou aantreffen”, aldus toxicoloog Peter Zweipfenning. “Dampers hebben bij een kleine inname al kans op Parkinsonachtige bijwerkingen. Daarnaast kan dit in de moedermelk terechtkomen en schadelijk zijn voor baby's.”

Productiefout
Ook ftalaten is een groep stoffen die in de damp van de vapes opduikt, terwijl deze niet op de verpakking staat vermeld. Ftalaten worden gebruikt als zogeheten weekmakers, die plastic zacht en buigzaam maken. Deze stof werd in de damp van alle vapes aangetroffen.

Zweipfenning: “Hoe dit in de dampen terechtkomt, Joost mag het weten. Het kan zijn dat de vloeistof wordt opgeslagen in plastic vaten, waardoor de weekmakers eruit komen en zich mengen in de stof. Ik denk aan een soort bedrijfsongeval. Ftalaten kunnen heel schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid.”

Reactie NVWA
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) laat in een reactie weten dat stoffen die in de damp vrijkomen, niet op de verpakking vermeld hoeven worden. Maar ‘additieven en ingrediënten die in vloeistof zitten, moeten wel op de verpakking worden vermeld.’

De NVWA gaat alleen over de legaal verkrijgbare vapes. Ze meldt onlangs nog vapes met smaakjes van de Nederlandse markt geweerd te hebben.

In HOE..? gaan we langs bij onderzoeker Jos in het lab:

DIT VIND JE OOK INTERESSANT:

‘Telegram-vapes’ gevaarlijker dan gedacht: ‘Dit is een eye-opener’