Op zoek naar in oorlog gesneuvelde oom Herbert, de 'crazy major'

29 oktober 2017 om 09:56
nl
Betty Field is 78. Ze verloor vorig jaar haar man. Dat grijpt haar nog steeds aan. "Zestig jaar samen", zegt ze met een trilling in haar stem, in een Amerikaans accent. Ze staat voor het eeuwenoude stadhuis van Bergen op Zoom, leunend op een wandelstok in het najaarszonnetje. Ze is moe van de vele indrukken.
Profielfoto van Willem-Jan Joachems
Geschreven door

Betty woont in San Antonio, Texas. Samen met haar twee zoons en schoondochter is ze op reis in Europa. In het spoor van oom Herbert, zoals ze hem noemt. Ze heeft hem nauwelijks gekend. De laatste jaren komt Herbert steeds meer tot leven. 

Mooi land
Haar zoon Michael Field zoekt al jaren naar zijn verre familielid die begin 1945 sneuvelde in West-Brabant. "This is a great day", zegt hij als hij bij een herdenking is geweest en velen nog steeds dankbaar hoort praten over de Canadese bevrijders.

De belangstelling van deze generaties die de oorlog niet hebben meegemaakt zien ze steeds vaker in Brabant. Ook in Bergen op Zoom. Daarom zijn er vergevorderde plannen voor een bezoekerscentrum tussen de beide oorlogsbegraafplaatsen in Bergen. Ook in Breda komt er zoiets, om de herinnering levend te houden.

In vreemde krijgsdienst
Ook binnen de Amerikaanse familie Field proberen ze oom Herbert een gezicht te geven. Het verhaal van oom Herbert is nogal ongewoon. Hij zag het in 1940 oorlog worden in Europa. Amerika was nog niet betrokken. Dat gebeurde pas eind 1941, na Pearl Harbour. Oom Herbert wilde toch vechten.

Hij reisde in februari 1941 naar Ontario in Canada en meldde zich daar aan. Ze plaatsten hem bij de artillerie van het Lincoln and Welland Regiment. Augustus 1942 mocht hij naar Engeland. 

'Peanuts, popcorn, chewing gum!'
Een maand na de invasie (6 juni 1944) in Normandië landde hij op Juno Beach. Hij raake gewond en zijn eenheid trok verder. Tijdens de opmars in België kwam hij weer in actie. Bij de grens met Nederland deed hij wat vreemds.

"In de bossen bij Brasschaat liet hij zijn legertanks op een rij zetten en rukte over een brede linie op. Herbert begon te schreeuwen en te zwaaien met zijn pet, want hij droeg nooit een helm. Hij riep: 'Peanuts, popcorn, chewing gum!' Alsof hij in een voetbalstadion lekkere dingen aan het verkopen was. En het werkte! Tientallen Duitsers gaven zich verschrikt over", zegt Michael lachend. Daarom noemden ze hem 'crazy major'.  

Eenmaal aanbeland in Bergen op Zoom raakte hij slaags met de Duitse troepen in en rond de wasserij aan de Zoom. Het is een bekend verhaal in de stad, over de hevige gevechten langs De Zoom. Duitse troepen en Canadezen troffen elkaar binnen in een bedrijfspand. Volgens Michael waren de wapens onbetrouwbaar en kogels schaars. De bevrijders raken afgesneden van de buitenwereld en het wordt nacht. Ze besloten dan maar met handgranaten te gaan gooien en schakelden de vijand uit. Herbert die inmiddels bekend stond om zijn roekeloze imago, kreeg een hoge onderscheiding: het Military Cross. 

Alarm
Na de bevrijding van West-Brabant vertrekt zijn eenheid –A-Company – naar Loon op Zand. In december zetten de Duitse troepen een wanhoopsoffensief in om Antwerpen te heroveren, vanuit de Ardennen. Kort daarna komen aanwijzingen dat de Duitse troepen boven de rivieren een tegenaanval willen inzetten richting Brabant. De Geallieerde troepen worden in hoogste staat van paraatheid gebracht.

In januari 1945 krijgt majoor Lambert bevel om de Duitsers tegen te houden bij Kapelsche Veer. Op de 26e leggen de Canadezen een enorm rookgordijn. Wat er dan precies gebeurt met Herbert weet niemand en is letterlijk in de nevelen der tijd gehuld. Hij sneuvelt.

Graf
Het stoffelijk overschot van Herbert belandde op een onbekende plek. Michael toont een foto daarvan. Iemand van het bevrijdingscomité herkent Plein XIII in Bergen op Zoom. Toen, even begraafplaats met tientallen geallieerde doden, nu parkeerplaats voor het stadskantoor. Michael is overdonderd dat hij het nu weet. Maar later blijkt dat het toch een andere plek is: een tijdelijk veldgraf, langs de weg naar de haven van Kapelsche Veer.

Al in 1947 bezocht tante Peggy het graf van haar gesneuvelde broer. En nu na zoveel jaar, staan zij hier. Op de plek waar Herbert vocht en leefde en ook feestte: hotel de Draak aan de Grote Markt in Bergen op Zoom, het hoofdkwartier van de bevrijders toen. Nu zit de familie daar in vredestijd, misschien wel in dezelfde kamers als hun voorouder.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.