De zelfdodingscijfers in ons land laten al jaren zien dat mannen twee keer vaker een einde aan hun leven maken dan vrouwen. Nieuw onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie en het Trimbos Instituut geeft meer inzicht in de grootste risicogroep: mannen van middelbare leeftijd.

Echtscheiding en eenzaamheid
Vier op de tien mensen in Nederland die overlijden door zelfdoding zijn mannen van middelbare leeftijd. In deze leeftijdscategorie zijn er bepaalde risicofactoren die meespelen bij zelfdoding zoals echtscheiding, werkloosheid en eenzaamheid. "Na een echtscheiding blijven mannen eerder alleen achter, omdat de kinderen vaak naar de vrouw gaan. Daar kan eenzaamheid en stress bij komen kijken", legt Merkus uit in Op De Man Af.

"Geldzorgen kunnen opspelen als een man bijvoorbeeld alimentatie moet betalen. Het hebben van schulden speelt mee. Iets wat vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen." Toch spelen er in andere leeftijdscategorieën ook risicofactoren mee. "Het gebruik van alcohol en drugs kan drempelverlagend werken", legt ze uit. Cijfers van het Trimbos Instituut laten zien dat mannen vaker een middelenstoornis ontwikkelen.

Daarnaast verschillen de methodes van zelfdoding. "Cijfers laten zien dat vrouwen vaker pogingen ondernemen, maar dat mannen kiezen voor krachtigere methodes die vaker een fatale afloop hebben", vertelt Merkus. Ondanks deze risicofactoren is het volgens de GZ-psycholoog lastig te merken of mannen aan zelfdoding denken. "Bij het onderwerp zelfdoding speelt taboe altijd een grote rol, maar bij mannen speelt dat misschien nog wel meer. Zij willen vaak zelf hun problemen oplossen en praten er daarom niet makkelijk over."

'Mannen maken grappen'
Wanneer er over zelfmoordgedachten gepraat wordt, ziet Merkus ook een andere manier van communiceren tussen mannen en vrouwen. "Uit onderzoek zien we dat jonge vrouwen meer woorden kunnen geven aan hun gevoel. Jonge mannen maken vaak grappen en gebruiken zwarte humor om te zeggen dat ze het niet meer zien zitten. Dan zeggen ze iets als: ik kan altijd nog dood, haha. Dat geeft haast geen ingang voor een gesprek, omdat mensen denken dat het een grapje is."

Toch zou de GZ-psycholoog luisteraars mee willen geven om niet bang te zijn voor een gesprek over zelfdoding. "Vraag op zo'n moment of het een grapje is of dat diegene het echt meent. Ook als je vermoedens hebt dat het niet goed gaat met iemand moet je niet bang zijn om ernaar te vragen." Merkus heeft een aantal tips om zo'n gesprek te voeren. "Luister goed en ga op je handen zitten. Het is heel menselijk op oplossingen te geven of lichtpuntjes op te noemen, maar doe het niet. Zo geef je iemand het gevoel dat je hen tot last bent. Probeer enkel te begrijpen waarom iemand het zo zwaar heeft."

Praten over gedachten aan zelfdoding helpt. Je kunt 24 uur per dag bellen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0800 0113 of chatten via en 113.nl.

Dit verhaal is onderdeel van een verhalenreeks voor de Omroep Brabant-podcast Op De Man Af. In deze podcast banen journalisten Eva de Schipper en Evie Hendriks zich een weg door het hoofd van de man. Dat doen zij door eerlijke gesprekken te voeren met aller verschillende mannen, door de mannen in hun eigen leven aan de tand te voelen én door kritisch naar zichzelf te kijken. Verslaggever René Snippert helpt de dames door de markt voor mannen en zelfontwikkeling te verkennen.

MEER LEZEN?

Verslaving kostte Leo bijna het leven: 'Ik lag gewoon dood te gaan'

Mannen huilen minder dan vrouwen en in dit verhaal lees je waarom

In je eentje naar relatietherapie heeft echt wel zin, ontdekte Jan (37)

Hoe Thijs vluchtte in drank, drugs en feesten na de dood van zijn vader én daar weer uit kwam

Meer zelfdoding en vaker verslaafd: 'Man zijn is niet makkelijk'

'Therapie? Dat hoort niet' zeiden Diego's ouders nadat hij uit de kast kwam

Mannen laten niet snel tranen zien, merkt Tim: 'Heel anders dan vrouwen'