Live | Voor ongeluk waren er al veel klachten over de remweg van de Stint in Den bosch

De verdachten leggen volgens de officier eventuele risico's bij de gebruiker neer door middel van instructies. "Terwijl die ook in het ontwerp opgelost konden worden. Een bijzonder voorbeeld is schade aan elektronische componenten. Dat moest voorkomen worden door niet door plassen te rijden. In Nederland? Waar het vaak regent?"

De officier noemt de houding van verdachten tekenend. "Ze proberen hun eigen straatje zoveel als mogelijk schoon te vegen", zegt ze. "Het gaat niet zomaar om veiligheid, maar om de veiligheid van vele jonge kinderen."

Officier Kramer komt weer aan het woord. Ze vertelt dat bij de eerste Stint discussie was over of het een voertuig of een machine was. Ze snapt dat dat voor onduidelijkheden heeft gezorgd, maar 'dat verdachten er van meet af aan blijk van gaven te weten dat ze ook moesten voldoen aan de Machinerichtlijn'. Bovendien moet je als fabrikant weten welke veiligheidseisen er worden gesteld. 

Het OM vervolgt zijn verhaal over de remvertraging van de Stint. "Als er een mechanische rem op zat dan moet er van de leverancier van de motorcontroller een schakelaar in de remhendel zitten. De hendel schakelt de aandrijving uit als er geremd wordt. Dit zat er niet op en daardoor kon de Stint doorrijden als je de rem inkneep", legt officier Patrick van Hees uit.  

De officier blijft benadrukken dat de fabrikanten op de hoogte waren van de problemen en dat de oplossing eenvoudig te realiseren was. "En als je voorschriften in een rood vak ziet als een suggestie dan is er duidelijk iets mis met je beoordelingsvermogen."

Na een korte pauze is iedereen weer op adem gekomen. Nabestaanden en andere aanwezigen nemen plaats in de zaal. Ze hebben kussentjes meegenomen om de lange zit op de houten banken een beetje comfortabel te maken. 

De officier heeft het eerste hoofdstuk afgerond. Over tien minuten gaat de zaak verder.

De officier komt nog even terug op de meldingen die voor het ongeluk al zijn gedaan over het vervoersmiddel. In 2015 sprak een kinderopvang van een Stint die ver doorrolt. In 2017 komt er een melding dat een volle Stint doorschiet en dat dat 'absoluut niet veilig is'. Een ander kinderdagverblijf klaagt ook dat hun Stint niet goed remt, zeker niet bij een nat wegdek. 

Datzelfde jaar botste een medewerker van een opvang bijna op een auto doordat de Stint waar ze mee reed niet snel genoeg tot stilstand kwam. "Ook in de overige meldingen komt dat vaak terug: 'Stint remt niet goed. Stint heeft een lange remweg'. Verdachten zijn er dus extra op gewezen."

Uit tapgesprekken blijkt dat binnen het bedrijf al jaren werd gesproken over het remsysteem. Renzen geeft in een van de gesprekken zelfs aan dat de oplossing eigenlijk helemaal niet zo moeilijk is. 

In 2011 kwam de Stint op de markt. Toen werd het vervoersmiddel gekeurd. In 2014 kwam er een verbeterde versie en die werd niet gekeurd. "En dus is elke Stint daarna een illegaal voertuig is", zegt de officier. 

Na het ongeluk in Oss hebben de bedrijfsleiders, die vandaag in het verdachtenbankje zitten, zelf remtesten laten uitvoeren door de Duitse keuringsorganisatie TÜV. Uit dat rapport bleek dat de remsystemen wel werkten, maar deze uitkomsten zijn door de bedrijfsleiders 'op een kwalijke manier gemanipuleerd'. "Dit zegt veel over het manipulatieve en onbetrouwbare karakter van de verdachten", zegt de aanklager.

In een telefoongesprek heeft Renzen tegen Noorlander gezegd dat hij niet bang is dat de Stint niet door de keuring komt. Hij heeft het over een 'goochelaar' die de Stint wel door de test kan krijgen. 

De kern van de strafzaak draait volgens het OM om de gebreken van het voertuig dat in 2011 op de markt werd gebracht en daarna steeds is aangepast. "Essentiële veiligheidsvoorzieningen ontbraken en het ontwerp voldeed niet aan de wettelijke eisen."

Volgens het OM hebben de ondernemers diverse problemen niet adequaat verholpen aan het product waarmee dagelijks duizenden kinderen werden opgehaald van school. "Het was een kwestie van tijd totdat er een ongeval zou gebeuren."

Ook gaat het over het remsysteem van de Stint. "Uit verschillende onderzoeken door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) blijkt dat de remvertraging niet naar behoren werkten", zegt de officier. 

Volgens de officier zijn er een aantal dingen die in het oog springen. In 2017 is een projectplan opgesteld waarin op dat moment al melding werd gedaan van op hol slaande Stints of andere problemen met het vervoersmiddel. Het ging om meer dan 2700 meldingen. "Dat zijn er 41 per week", zegt de officier.

Op dit soort meldingen hebben bedrijfsleiders Peter Noorlander en Edwin Renzen steeds gereageerd en ze probeerden de problemen te verhelpen. "Nieuwe accu's en soms een nieuwe Stint. Deze oplossing zien wij als pleisters plakken zonder de oorzaak goed aan te pakken."

De officier gaat terug naar de tijd voor het ongeluk. "Het was duidelijk dat verdachte een gat in de markt had ontdekt. De Stint werd enthousiast ontvangen. Het zag er gezellig uit met felle kleuren", vertelt ze. "We gaan ervanuit dat ze goede intenties hadden met het bedenken van de Stint."

Toch waren er volgens de officier ook voor het ongeluk al zorgen over de veiligheid. In 2014 stelde een vader vragen aan de BSO van zijn zoon. Hij vond de Stint gevaarlijk. "Een medewerkster van de BSO vroeg aan verdachte of er filmpjes waren of iets anders om het onveilige gevoel weg te nemen." Daarop kwam onder andere het antwoord dat je 'als je je in het verkeer begeeft er altijd risico's zijn.'

Het zal een lange dag worden. Het Openbaar Ministerie (OM) verwacht acht uur nodig te hebben. De twee officieren Janine Kramer en Patrick van Hees delen dikke mappen met daarin het requisitoir uit aan de rechter en advocaten. 

De zaak kent een 'intens verdrietige aanleiding', begint officier van justitie Janine Kramer haar voordracht. "Op 20 september 2018 kwamen in Oss vier kinderen om het leven door een afschuwelijk ongeval. Een Stint met kinderen kwam op het spoor terecht, met fatale gevolgen voor Dana, Liva, Fleur en Kris." Een vijfde kind en de begeleidster raakten zwaargewond. "Het ongeval had een enorme impact. Niet alleen in Oss, het hele land leefde mee."

Vandaag begint de vierde zittingsdag in de Stint-zaak. Op de eerste en tweede dag werd vooral gekeken naar hoe de Stint werkt en of deze wel aan de eisen voldeed. Bedrijfsleiders Peter Noorlander en Edwin Renzen kwamen aan het woord. De derde dag was een emotionele met verklaringen van slachtoffers en nabestaanden. Vandaag gaat de zitting verder met een requisitoir van de officier van justitie. 

Nog even kort wat er in september 2018 is gebeurd: een elektrische bolderkar werd geschept door een trein op een spoorwegovergang in Oss. Dana (8), Liva (4), Fleur (6) en Kris (4) kwamen om het leven. De begeleidster en de toen 11-jarige Indy raakten zwaargewond. Uit onderzoek is gebleken dat het niet ging om een technisch mankement, een storing of een menselijke fout.

Hier lees je alle verhalen over het ongeluk met de Stint in Oss.