Verhalen over massamoord en vlammenwerpers op zes extra fietsroutesOp steeds meer plekken in Brabant zijn de laatste jaren fietsroutes gekomen die de route volgen van de bevrijders. Ze voeren langs allerlei historische plekken. Van Market Garden bij Son en Death Valley in de Peel tot aan de Slag om de Schelde bij Woensdrecht, de Polen in Breda en Kamp Vught. Maar er ontbraken nog wat belangrijke schakels in dat grote verhaal uit de Tweede Wereldoorlog. Op deze Bevrijdingsdag kreeg Brabant er in een keer zes fietsroutes bij. Waaronder eentje die voert langs de plek waar de grootste oorlogsmisdaad is gepleegd in onze provincie.BRABANT BEVRIJD
Rood-wit-blauw en oranje wapperen in de straten en Duitsers kijken toe5 mei 1945. Officieel is de oorlog voorbij, maar de Duitsers zijn er nog steeds. Op straat, in hun kazernes en hoofdkwartieren. Inwoners van het Land van Heusden en Altena snappen er niks van. Voor de meeste Nederlanders is het een verwarrende dag omdat de Duitsers bij de feesten zijn. Hier en daar ontstaat een gespannen sfeer.BRABANT BEVRIJD
BRABANT BEVRIJDOntroerende herdenking: 'Hopelijk hoeven we er niet weer voor te vechten'zondagOp het Canadees ereveld in Bergen op Zoom was zondag misschien wel de drukste herdenking ooit. Alleen al duizend Canadese jongeren eerden de bevrijders met een tulp. En een brief, gedicht of zelfgemaakt kunstwerk. Ook honderden streekbewoners stroomden toe om het uitzonderlijke en indrukwekkende bezoek mee te maken. Tranen vloeiden rijkelijk. Bij de toespraken klonk ook voor het eerst een inheemse Canadese taal.
Marion luistert naar oorlogsverhalen: ‘Mensen willen hun verhaal delen’zondagRond herdenkingsdagen, zoals 4 en 5 mei, merkt Marion (66), vrijwilliger bij de Luisterlijn in Den Bosch, dat oorlog nog altijd leeft bij mensen. Mensen delen oude herinneringen of uiten hun zorgen over actuele oorlogen. "Luisteren is het belangrijkst. Gewoon er echt voor iemand zijn. Dat is vaak al genoeg."
BRABANT BEVRIJD4 mei 1945: een historisch moment in een tent en groot nieuws uit Eindhovenzondag4 mei 1945. Het is eindelijk zover, de oorlog is voorbij. Het Duitse leger in Nederland geeft zich over aan de geallieerden. De nationale legerzender in Eindhoven mag het bekendmaken. Er gaat een golf van feestvreugde door het land. Maar mensen zijn voorzichtig, want het wemelt nog overal van de Duitse soldaten.
VERVLOGEN VERLEDENDeze vergeten verzetsstrijder ligt al 80 jaar in een nu overwoekerd grafzaterdagStilte overheerst op een zomerse dag op begraafplaats De Bieberg in Breda, die tegen het Markdal ligt aangeplakt. Ergens in een hoekje op deze met bomen en coniferen begroeide rustplaats ligt het overwoekerde en groen uitgeslagen familiegraf van Cornelis Riezebos (1888-1944). Stichting Vrienden van Begraafplaats De Bieberg heeft zich het lot aangetrokken van het graf, het geadopteerd en blijft het onderhouden. Maar wie was deze man die werd geboren in het Noord-Hollandse Medemblik?
BRABANT BEVRIJDVijand wappert met witte vlag bij Waalwijk, Brabantse doden bij scheepsrampzaterdag3 mei 1945. In de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in Europa overheerst optimisme. Maar het leed is nog niet geleden. Een groot aantal mensen komt nooit meer thuis. Zoals tien Brabantse mannen die op een volgepakt gevangenenschip zitten.
BRABANT BEVRIJDDe koningin landt op Brabantse bodem en nu blijft zevrijdag2 mei 1945. Het staatshoofd keert terug. Koningin Wilhelmina vliegt vanuit Londen naar Nederland. Ze landt op vliegveld Gilze-Rijen en wordt feestelijk ingehaald. Na haar vlucht met de hele familie in mei 1940 en haar jarenlange ballingschap in Londen kan ze eindelijk weer veilig naar huis.
39 stoeltjes bleven leeg op deze school, Elke schreef dit lied eroverdonderdagStruikelstenen. Je ziet ze vaak op straat. Het zijn messing plaatjes op plekken waar slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog worden herdacht. Dit jaar is het 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. Ter gelegenheid daarvan is in elke provincie het verhaal achter één struikelsteen op muziek gezet. In Brabant gaat het om de steen bij de L.W. Beekmanschool in Den Bosch. Elke Vierveijzer uit Liempde schreef daar het lied ‘39 lege stoelen’ over.
BRABANT BEVRIJDTopdrukte in het luchtruim, voedsel vanuit Brabant naar hongerend Hollanddonderdag1 mei 1945. Britse en Amerikaanse bommenwerpers werpen voedsel af voor de hongerende bevolking van Noord- en Zuid-Holland. 880 vliegtuigen zorgen voor topdrukte in het luchtruim. De drukste dag van de hele operatie. Maar er komt meer hulp. Vanuit de Veemarkthallen in Den Bosch en ook vanuit Oss moeten voedsel en hulpgoederen naar bezet gebied.
BRABANT BEVRIJDHet Derde Rijk staat echt op omvallen, toch vier verzetsmannen gedood30 april 202530 april 1945. De bevrijding is onderweg, de kanonnen dreunen voor het laatst bij Den Bosch. In bezet Nederland schiet een Duits vuurpeloton nog vier Brabantse verzetsmensen dood.
VIDEOJeanne gaat nog één keer naar het graf van haar gebombardeerde overburen29 april 2025Toen Jeanne Vetjens 14 jaar oud was, werd het huis van haar overburen gebombardeerd. Een verdwaalde granaat vloog over haar ouderlijk huis in het bevrijde Dongen en belandde bij de buren. "Vijf van de acht kinderen gingen daarbij dood, dat vergeet ik nooit meer", vertelt ze. Nu is ze op leeftijd, woont ze in Stiphout en rijden we aan de vooravond van Dodenherdenking nog één keer met haar naar Dongen voor een laatste groet.
BRABANT BEVRIJDBevrijders hebben ook een duistere kant en belanden in de bak29 april 202529 april 1945. De hulp komt op deze dag uit de hemel. Hongerend Holland krijgt weer te eten. Na onderhandelingen heeft de Duitse bezetter toestemming gegeven voor voedseldroppings.
BRABANT BEVRIJDEinde van de oorlog nadert nu echt en Brabant puilt uit van de soldaten28 april 202528 april 1945. Het einde van de Tweede Wereldoorlog komt nu echt dichterbij. Het is rustiger geworden in ons land, nu de wapens zwijgen. Maar de militaire aanwezigheid in Brabant blijft gigantisch. Brabant is dan wel bevrijd, maar de provincie lijkt op een groot legerkamp waarin mensen in uniform de baas zijn.
BRABANT BEVRIJDStaakt-het-vuren van kracht maar niet overal, Westhoek onder vuur27 april 202527 april 1945. Het is stil aan de frontlijn. Een officieus staakt-het-vuren is van kracht. Bombardementen of geweerschoten zijn niet meer te horen. De geallieerde luchtmacht stopt met het aanvallen van doelen in ons land. Daardoor daalt het aantal vliegtuigcrashes fors.
VERVLOGEN VERLEDENHet grootste massagraf van Nederland ligt op deze plek in Brabant26 april 2025Het is een prachtige plek om heerlijk een middagje te wandelen, de bossen bij Sint Anthonis. Maar dit natuurgebied herbergt een gruwelijk geheim. Hier banjer je namelijk letterlijk over een groot massagraf. De lichamen van liefst 119.000 afgemaakte varkens liggen hier al tientallen jaren begraven.
BRABANT BEVRIJDSoldaten trots uit de strijd bij Hedel, maar met bittere bijsmaak26 april 202526 april 1945. Na een dagenlange zware strijd trekken de Britse en Nederlandse troepen vanuit Hedel weer de Maas over, terug naar het veilige Den Bosch. De militairen zijn onder de indruk van de gevechten. Maar er zijn ook vragen: waar was dit goed voor? En: waarom moesten we ons terugtrekken? Bevredigende antwoorden zijn er na 80 jaar nog steeds niet.
BRABANT BEVRIJDOnzichtbare vijand opent tegenaanval boven Den Bosch, soldaten sneuvelen25 april 202525 april 1945. In de Bommelerwaard boven Den Bosch gaat het Duitse leger plotseling in de tegenaanval. In het donker rond vier uur ‘s ochtends dreunen hun kanonnen. Overal in en rond de Nederlandse posities in Hedel ontploffen granaten.
BRABANT BEVRIJDNederlandse aanval boven Den Bosch valt stil, Duitsers beschieten Brabant24 april 202524 april 1945. Aan de overkant van de Maas bij Den Bosch zijn geallieerden en Duitsers al meer dan 24 uur in gevecht. Maar de strijd luwt wat. Nergens vallen de Duitsers aan. Vanuit Tilburg komen Nederlandse soldaten de Prinses Irene Brigade versterken. Bij Den Bosch varen in de ochtend versterkingen de Maas over.
BRABANT BEVRIJDIrene Brigade vol in de aanval en Russen bij Dussen verdwijnen23 april 202523 april 1945. Nederlandse en Britse militairen staan in de startblokken bij Den Bosch voor Operatie Orange. Het is de bedoeling dat het de laatste aanval wordt in het zuiden van ons land. Een omstreden aanval, met vage doelen en grote risico’s op veel slachtoffers.
BRABANT BEVRIJDBlote commando's verstoppen zich op boerderij, Duitsers vernielen kerken22 april 202522 april 1945. Op deze dag trekken groepjes Duitse soldaten met dynamiet door het Land van Heusden en Alten. Ze laten een spoor van verwoesting achter. Hoge gebouwen worden opgeblazen om de aftocht te dekken. In de Biesbosch zitten Britse commando's verstopt. Bij Den Bosch bereiden Nederlandse militairen een aanval voor richting Gelderland.
BRABANT BEVRIJDBritse commando's in de Biesbosch schoten Duitsers van hun fiets af21 april 202521 april 1945. Duitse troepen in het Land van Heusden en Altena krijgen bevel om de terugtocht voor te bereiden. Het wordt een ellendige dag, vol vernieling. Intussen trekken geallieerde commando’s in het geheim richting Werkendam om met eigen ogen te zien wat er aan de hand is.
BRABANT BEVRIJDDeze naar de Duitsers overgelopen Russen bewaakten de Biesbosch20 april 202520 april 1945. In deze laatste weken van de Tweede Wereldoorlog in Europa vechten miljoenen soldaten met elkaar. Het langgerekte front in Nederland slingert langs Moerdijk en Den Bosch. Boven de grote rivieren is Nederland nog bezet, maar de geallieerden rukken steeds verder op.
VERVLOGEN VERLEDENOp deze plek vloog het allereerste vliegtuig boven Nederland19 april 2025Vliegen. Wie droomt er niet van? Eeuwenlang hebben we geprobeerd om net als vogels door het luchtruim te scheren. Door bijvoorbeeld met zelfgebouwde vleugels van een berg of toren af te springen, om dat vervolgens nooit meer te kunnen navertellen. In 1903 lukt het Wilbur Wright voor het eerst om met een samen met zijn broer Orville zelfgebouwd, gemotoriseerd toestel in de Verenigde Staten op te stijgen en te blijven vliegen. Dat kunnen we hier in Etten-Leur ook, denkt de steenrijke suikerondernemer Sybrand Heerma van Voss zes jaar later.
BRABANT BEVRIJD80 jaar terug was oorlog bijna voorbij maar vielen Duitsers weer binnen19 april 202519 april 1945. ‘Duitsche fronten wankelen’. Dat staat op de voorpagina van het Helmondsch Dagblad van deze 19e april 1945. ‘Duitschers ontruimen Holland’, meldt Brabants Nieuwsblad in Roosendaal. Het zijn de laatste weken van de Tweede Wereldoorlog in Europa. De vrede in de kranten lijkt een kwestie van dagen. Toch is de strijd nog niet over.
Oorlogsdagboek van Joodse Helga Deen toegevoegd aan erfgoedlijst van UNESCO17 april 2025Het oorlogsdagboek van de Tilburgse Helga Deen heeft een plek gekregen op de UNESCO-lijst voor documentair erfgoed. Het Joodse meisje werd op 1 juni 1943 samen met haar familie vanuit Tilburg gedeporteerd naar Kamp Vught. In haar dagboek beschrijft ze haar verblijf in het concentratiekamp.
Halvezolenlijntje weer zichtbaar maken, hier hebben ze ambitieuze plannen16 april 2025Een belangrijk stuk historie. Zo noemt de gemeente Geertruidenberg de Langstraatspoorlijn, beter bekend als het Halvezolenlijntje. Om het erfgoed te behouden voor toekomstige generaties, wil de gemeente de spoorlijn die liep van Lage Zwaluwe, via Geertruidenberg en Waalwijk, naar Den Bosch weer zichtbaar maken. Elementen van de voormalige spoorlijn in Geertruidenberg moeten daarom in ere worden hersteld.
VERVLOGEN VERLEDENEen kat, rund of zelfs een mens: deze offers beschermen jouw gebouw12 april 2025Het is voor vrijwel iedereen de grootste investering die je in je leven doet: het kopen van een huis. Maar hoe bescherm je je veilige plekje tegen boze krachten, natuurgeweld of ander onheil? Al duizenden jaren hebben we daar het perfecte middel voor: het maken van een offer.
Ruim 250 acteurs spelen de vaderlandse geschiedenis na in deze stad11 april 2025Een 17e-eeuws kampement verrijst op de Wapenplaats in Geertruidenberg. Ruim 250 mensen komen daar dit weekend bijeen, om zich te verkleden als een figuur uit 1625. Zo ook Simon Corstjens (32) uit Geertruidenberg. “Ik beeld iemand uit de Tachtigjarige Oorlog uit.”
